DPG is in het nieuws vanwege de overname van RTL Nederland, goedgekeurd tegen voorwaarden, en met kritiek van journalistenbond NVJ.

Tegen de VRT zei Christian Van Thillo in een vraaggesprek over de overname kansen te zien voor Vlaams-Nederlandse series, als een van de synergieën bij samenwerking tussen RTL Nederland en de Belgische tv-dochters VTM en wellicht de (Franstalige) RTL TVI (50 procent). Van Thillo noemt Knokke Off, (publieke omroep VRT en Netflix), als voorbeeld van een Vlaamse serie met Nederlandse acteurs. Veel series en programma’s kunnen straks via Videoland van RTL Nederland en Streamz van DPG en Telenet in België beschikbaar komen.

Van Thillo heeft met Persgroep, later DPG Media sinds de overname van Het Parool in 2003 een serie kranten en tijdschriften gekocht in Nederland, maar de samenwerking tussen titels in Nederland en België is nog gering. Die zou veel groter kunnen zijn, maar zolang DPG zo winstgevend is kan Van Thillo ze zelfstandig laten werken.

Natuurlijk is er verschil tussen de doelgroepen en tussen het Vlaams en Nederlands in publicaties, maar met AI wordt het straks eenvoudig om de teksten te ‘vertalen’ tussen de Vlaamse en Nederlandse titels van DPG Media, ook qua karakter. Al het internationale nieuws, niet enkel over politiek maar ook over show en sport, komt in principe in aanmerking voor samenwerking. Dan moeten de titels qua doelgroep wel een beetje bij elkaar passen, zoals AD en Het Laatste Nieuws.

Bart De Wever

Met de Taalunie, theater, films, series, prijzen en vooral literatuur en toerisme is er veel samenwerking uitwisseling tussen Nederland en Vlaanderen, maar optimaal is die niet. De culturele verschillen zijn groot. Nederland is traditioneel (te) veel op Anglosaksische verbanden (VS, VK) gericht, wat wellicht vermindert gezien de politieke toestanden in de VS.

Sinds de revolutie van 1830 tegen Koning Willem I zijn de Belgische provincies zelfstandig. Nog in 2021 sprak Bart De Wever, toen burgemeester van Antwerpen, de wens uit voor nieuwe samenvoeging. Nadat hij premier van heel België werd, benadrukte De Wever dat dit een persoonlijke opvatting is.

In oktober 2022 kondigden VRT en NPO intensieve samenwerking aan. De science-fiction dramaserie Arcadia was de eerste coproductie tussen VRT en NPO, met 1 miljoen euro per aflevering duur. In België trok de eerste serie nog ruim 1 miljoen kijkers, de tweede serie dit jaar minder dan 600.000. Bij KRO-NCRV in Nederland bleven de kijkcijfers achter, ondanks positieve recensies.

Ook Down the Road is een Vlaams-Nederlandse samenwerking. Reizen Waes is te zien bij de VRT en VPRO in Nederland, net als Het nieuwe IJzeren Gordijn van de Vlaamse journalist Rudi Vranckx. Daarnaast zijn er regelmatig formats die in beide landen worden aangepast of uitgewisseld, zoals Slimste Mens, De Verraders en The Voice, maar deze worden doorgaans apart geproduceerd met lokale deelnemers en presentatoren. Op Netflix speelt Undercover als Vlaams-Nederlandse productie met Tom Waes en Frank Lammers

Big Brother (foto) wordt in België uitgezonden door Play4 (Telenet) en in Nederland door RTL 5. Het format, de deelnemers en de uitzendingen zijn grotendeels gelijk, en er is een gezamenlijke livestream.

Een stukje geschiedenis: juist vorige week schreef ik elders over het Belgisch-Nederlandse verbond Verdinaso dat heulde met de nazi’s en het ideaal nastreefde van het Dietsche Rijk der Nederlanden, de samenvoeging van Nederland en Vlaanderen. Renaat en Edmond Van Thillo, oudooms van Christian – broers van zijn opa Cyriel of Bill – koesterden sympathie voor Verdinaso maar waren geen lid. (Hoogleraar Bart De Wever publiceerde hierover.)

Er is uiteraard geen direct verband tussen de Vlaams-Nederlandse idealen destijds en de mogelijke bijdrage van DPG aan toenadering tussen Nederland en Vlaanderen, maar het detail wil ik niet onvermeld laten.

Delen uit het vraaggesprek van VRT met Van Thillo

Vond u het spannend? Want het had wel wat voeten in de aarde…

Van Thilllo: “Ja, het heeft heel lang geduurd, anderhalf jaar tussen het moment dat we het hebben aangekondigd en de goedkeuring vorige week. Ja, omdat er wat zorgen zijn zoals over RTL Nieuws en Nu.nl die gratis moeten blijven en afzonderlijk van elkaar blijven bestaan. Men vreest dat redactionele onafhankelijkheid in het gedrang zou kunnen komen. Maar het ging minder over de redactionele onafhankelijkheid dan over het pluralisme, de diversiteit van het aanbod.”

Wordt het niet één grote berg onder DPG met journalistieke verschraling tot gevolg? Want doemdenkers vinden dat nu al het geval hè, meneer Van Thillo?

“Wel, het zijn doemdenkers. Ik kijk alleen naar het succes of gebrek daaraan bij lezers. Wanneer ik kijk naar de 11 kranten die we hebben in Nederland en de oplages over de laatste 10 jaar, dan kan ik alleen maar vaststellen dat die gestabiliseerd zijn en dat de terugloop in print intussen opgevangen werd door onze digitale abonnementen. Dus ik denk dat dat iets zegt over de kwaliteit van die media.”

 Ja, maar u zegt iets over de kwantiteit eigenlijk, hè?

“Ik denk dat de kwantiteit afhangt van de kwaliteit, want uiteindelijk kiest de lezer.”

Er was die vlammende ontslagmail van Serge Simonart, die hekelt dat Humo de eigenheid is kwijtgeraakt door die mediaconcentratie bij DPG. Er zijn wel wat meer journalisten die daar opmerkingen over hebben, toch?

“Het kan wel zijn. Ik heb zo'n mail zien binnenkomen, maar dat is het oordeel van één iemand.”

 Ja, denkt u dat er maar één iemand vragen bij stelt?

“Het zullen er wel meer zijn. Ik besef dat wanneer je een groot bedrijf wordt dat automatisch er meer critici zullen zijn. Dat mag ook, het is goed dat er vrije meningsuiting is.”

Maar dan is de vraag wel: hoe groot kan je en moet je worden voordat de onafhankelijkheid inderdaad in het gedrang komt?

“Ja, ik denk dat dat het laatste is wat je moet doen als je succesrijk wilt zijn op termijn. Dan moet je ervoor zorgen dat elk medium zijn identiteit bewaart, zijn eigen redactie en zijn eigen onafhankelijkheid heeft. Dan is het de lezer die spreekt. Nogmaals, dat heeft minder met kwantiteit te maken, denk ik, dan met de kwaliteit en de perceptie bij mensen of die kwaliteit voldoende is. Daar kijken wij naar.”

En de reorganisatie die er zit aan te komen bij RTL Nederland?

“Er zal wel iets veranderen, maar de werkgelegenheid, dat zullen we zien op termijn. De redenen voor de grote transactie liggen in de grote veranderingen in televisie. RTL Nederland is een heel succesvol bedrijf dat we toevoegen aan onze portefeuille van andere televisiebedrijven, denk aan VTM en de 50% in RTL België. Met RTL Nederland staan we sterker in onze strijd tegen de globale spelers zoals Netflix, Disney et cetera in streaming activiteiten.”

Videoland is een heel belangrijke poot voor u. Draait het niet enkel om Videoland?

“Videoland is een succes geworden omdat RTL Nederland ook een groot lineair succes is. Dat is de basis van alles, namelijk het succes van de programma's die je maakt. RTL Nederland is erin geslaagd, beter dan wie dan ook in Europa, om een streamingdienst uit te bouwen die technologisch van hoge kwaliteit is met een heel goed aanbod en al 1,6 miljoen abonnees. Dat is werkelijk indrukwekkend. Maar ze hebben dat wel gedaan omdat ze aan de basis al een sterk televisiebedrijf waren. Dus het gaat niet enkel om Videoland. Het gaat wel degelijk over het hele bedrijf.”

Die overname leidt natuurlijk tot een Belgisch-Nederlands samenwerkingsmodel, hè? Dan is de vraag: Hoe zit dat hier dan bij ons? Is er nog ruimte voor Vlaamse samenwerking? Want Streamz is niet onbelangrijk in de strijd tegen de Netflixen van deze wereld. Hoe ziet u de toekomst daar dan in? Hoever gaat u zich engageren?

“Wel, hier in België is het de bedoeling om het natuurlijk allemaal uit te bouwen. De verschillende televisiezenders moeten meer en meer die overgang maken naar video-on-demand. Want mensen kijken wanneer ze willen en wat ze willen.

Het kost technologisch verschrikkelijk veel om die platformen in de lucht te houden en door te ontwikkelen en dat is exact wat we gaan doen samen ook. En we zullen uiteraard ook kijken naar programmaformats zoals The Voice of The Master Singer.

Deze programma’s worden zowel in België als in Nederland gemaakt. Als je dan het Belgische format kunt opnemen en daarna het Nederlandse, dan heb je synergievoordelen. Hetzelfde kan zelfs met fictie. Denk aan, dat is dan toevallig bij jullie [VRT], naar Knokke Off, een serie met zowel Vlaamse als Nederlandse componenten en acteurs en dat slaat aan in beide landen.”

…Uiteindelijk is het resultaat wel dat u een heel grote speler wordt met DPG Media, hè?

“Ja, dat klopt en dat is de grootste uitdaging is. Hoe groter het wordt, hoe dichter we bij onze media moeten staan. Dat is de grootste uitdaging. Tegenover Google, Netflix en Meta heb je schaal nodig om dat te kunnen concurreren. Maar dat is tegelijkertijd een uitdaging, want hoe groter je bedrijf wordt hoe moeilijker het wordt.”

Ook qua diversiteit?

“Nee, om het bedrijf te managen, zeker niet voor de diversiteit. Dat heeft dat heeft daar niks mee te maken. Dat zeg ik ook heel stellig, omdat ik denk dat nergens in Europa de journalistieke onafhankelijkheid beter gewaarborgd is dan in onze regio. Wij werken met sterke redactiestatuten. We hebben stichtingen die waken over de ideologische lijn van verschillende kranten. Dit is echt veel beter geregeld dan in andere landen.”

NRC, uitgegeven door Mediahuis, kreeg ook een interview met Van Thillo. Tegen Juurd Eijsvogel zei hij onder meer:

“Die transformatie is een grote uitdaging. Wat betreft de inhoud, de technologie en ook in zakelijk opzicht. Zo gaan we van financiering uit advertenties en de inkomsten die we van kabelbedrijven krijgen naar een directe relatie met de consument aan wie we abonnementen verkopen…Videoland is het breakeven point net voorbij. Maar een vetpot is het inderdaad nog niet.

[We] willen bij streaming een betere navigatie ontwikkelen. Netflix is natuurlijk een voorbeeld, daar krijg je meteen bewegend beeld als je gaat scrollen. Ik hoop dat we mensen beter kunnen begeleiden bij het maken van hun keuze. Bij een wereldbedrijf als Netflix wordt die keuze sterk gedreven door algoritmes, maar wij kunnen het lokaal invullen. Door bijvoorbeeld te zeggen: hé, deze serie had fantastische kritieken in de Volkskrant of NRC.

[Over AI] … Gaan uitgeverijen en ook televisiebedrijven licenties sluiten met AI-bedrijven? Wordt dit een verbreding van ons zakelijk model, zodat we straks naast lezers- en kijkersinkomsten, en advertentie-inkomsten, ook inkomsten krijgen uit licentieovereenkomsten?

Of zeg je: AI-bedrijven, jullie komen er bij ons niet in? Maar de schade is al aangericht. Ze zijn er al met onze content vandoor gegaan. Het is een enorm gevaar voor ons, want het verleden heeft bewezen hoe moeilijk het is met dit soort bedrijven te onderhandelen. Ze nemen gewoon de telefoon niet op.”