Laten we het kort houden, want afgelopen zondag verscheen over dit thema al deze Posthoorn onder de kop: Wat is waarheid? Rechtzetting van onjuist artikelen op de daar genoemde nadere feiten komt er overigens niet.

De onderliggende motivering van journalisten is, meer nog van de menselijke soort in het algemeen, dat eigen fouten niet zo erg zijn als die van een ander. Journalisten en vooral columnisten nemen liever anderen de maat dan eigen gebreken onder ogen te zien. Het eigen gelijk is overweldigend.

Tobben bij NRC

Een flagrante misser van dit jaar komt op naam van NRC. Ofschoon uit onderzoek van de eigen Ombudsman Herman Staal de misleiding door redacteur Logtenberg en hoofdredacteur Veldhuis over hun bronnen afdoende na ruim een week duidelijk was, liet de bekentenis van ongelijk door Logtenberg en Veldhuis nog een week op zich wachten. Eerst moest de Volkskrant iets onderzoeken. Volkskrant deed dit vanuit een eerder artikel op Netkwesties, uiteraard zonder dat te noemen.

Geestig vond ik dat de baas van journalistenbond NVJ een post over persvrijheid met (ex-) NRC-journalist Joep Dohmen naast een post over de NRC-rectificatie plaatste. De NVJ staat altijd op de bres om de vrijheid van journalisten te benadrukken, maar beseft niet dat vrijheid en macht verantwoordelijkheid meebrengen voor zelfreiniging.

Vakbondsuitgave Villamedia bejegent journalisten niet al te kritisch, want het zijn ook leden die het salaris van Bruning en ander NVJ-personeel betalen. Die spanning tussen belangen is usance in de uitgave van vak- en bondsbladen.

Ook in de affaire-Wijers speelt dit: Willem Sijthoff is de sympathieke uitgever van het blad Adformatie dat onafhankelijk zou moeten schrijven over de marketingbranche, maar dat niet kan doen vanwege allerhande belangen. De affaire met Sijthoffs vrienden Neefjes, Wisbrun en Snellenberg wordt nu doodgezwegen, na overigens wel een eerder gepubliceerde kritische opinie over “de vier Muskjes”. Het valt niet mee de titels rendabel te houden, ze worden afhankelijker van evementen met ondernemers uit de branche, waardoor onafhankelijkheid verder wordt aangetast.

Muskjes en Dukjes

De afhankelijkheid van (vak)media is wat bekender geworden met Caroline van der Plas als  journalist van een varkensblaadje. Zij en partijgenoot Mona Keijzer namen deze week NPO/NOS lelijk op de korrel, onder meer met een beschuldiging voetstoots informatie van Hamas te reproduceren. “Voor kritiek staat de deur open bij de NOS. Voor verdachtmakingen niet”, reageerde NOS-hoofdredacteur Giselle van Cann terecht. Maar ook bij de NOS schiet de zelfreflectie tekort, bijvoorbeeld in de zaak Gijs van Dijk, volgens journalist Ton. F. van Dijk.

Dit weekend beklaagt Kamran Ullah, hoofdredacteur van De Telegraaf zich over een column van Sander Schimmelpenninck waarin deze Wierd Duk van De Telegraaf een “extreemrechtse propagandist” noemt naar aanleiding van het weglopen van Duk uit EO-kletsshow Dit is de dag (uitzending, na 18 minuten).

Ullah vindt dat Volkskrant-hoofdredacteur Pieter Klok moet helpen rechtzetten: “Het is laag en feitenvrij, maar kennelijk gangbaar in die kringen. Ik heb er weinig vertrouwen in dat mijn collega aldaar in zal grijpen.”

We kunnen een encyclopedie vullen met journalistieke fouten en vooral onevenwichtige berichtgeving die niet of nauwelijks worden verbeterd. Kritiek is veelal juist, althans daar kun je beter vanuit gaan tot het tegendeel bewezen is. Ze brengt je meestal verder, zeker als journalist. Ongelijk bekennen en rechtzetten is geen straf, al ligt het synoniem “rectificatie” journalisten nog zo zwaar op de maag.

*) Beeld: Peter (in de spiegel)