Onbekend maakt onbemind

Benieuwd of Hans Schnitzler zijn middeleeuwse column tegen de 'vooruitgangswaan' en mij met een PC geschreven heeft.

Na de introductie van een nieuwe aanpak voor de basisschool (www.o4nt.nl) ontstond er veel discussie. Discussies die veel lijken op de discussie die er volgden op publieke uitingen van mij aan het begin van de jaren 80 over wat ik verwachtte van de PC. En op die volgden toen mijn boek “Dankzij de snelheid van het licht” uitkwam in 1995 waarin mijn verwachtingen over de grote gevolgen van het internet.  Varierend van grote bijval tot haast een blinde haat.

De sterke afwijzingen, en er is een fors aantal op internet terug te vinden, classificeer ik grofweg in twee groepen. De ene groep betreft bepaalde mensen uit het vakgebied zelf, die grote moeite hebben om te accepteren dat buitenstaanders ook goede ideeën kunnen hebben over hun vakgebied. In het bedrijfsleven wordt dat het “not invented here”-syndroom genoemd.

De tweede groep betreft mensen, die geen feitelijke ervaringen hebben met de nieuwe  technologie, waarover ik het heb en daardoor een belangrijke ervaringsfactor missen bij het beoordelen van de argumenten die ik heb aangevoerd. Zo weet ik nog goed van het debat tussen een aantal schrijvers rond 1985 over het gebruik van de PC bij het maken van een boek. Een schrijver gebruikte een PC, twee anderen een typemachine en de laatste een pen.

Die drie laatsten waren zeer afwijzend over het gebruik van de PC, en gaven aan dat ze ook direct konden herkennen aan een boek dat het met een PC was gemaakt. (Inmiddels denk ik dat meer dan 90% van de schrijvers in Nederland in huilen uitbarsten als ze gezegd worden dat ze een jaar lang geen computer meer mogen gebruiken).

Toen ik al in 1982 zag hoe mijn zoon Marc (toen 5 jaar oud) omging met uit Amerika gehaalde educatieve software op de PC (toen nog zonder muis) realiseerde ik me daar de kracht van. Dat resulteerde o.a. in het bedenken, samen met Radarsoft, van het educatieve programma Topografie Nederland (Europa en de Wereld) in 1984 voor de Commodore 64, in het kader van het door mij geleide MCN-project van V&D en Dixons. Mijn zonen (toen 7 en 5) waren zeer actief met het programma en konden uiteindelijk alle plaatsen vinden op een blinde kaart. (5 jaar later kregen ze op school een overtrekje mee met de opdracht die plaatsen met behulp van de Bosatlas te vinden en nog steeds gebeurt dat meestal zo).

Ik heb rond 1993 een lezing gegeven op verzoek van het Ministerie van Onderwijs bij het einde van het Comeniusproject met de naam “Reinventing the School”. En in mijn boek in 1995 sprak ik mijn verbazing uit over het feit dat op de basisschool niet verplicht wordt geleerd met 10 vingers blind te typen. (17 jaar later is dat nog steeds zo!!).

Mijn stelling is: “Als je zelf geen ervaringen uit de praktijk hebt met belangrijke nieuwe technologische ontwikkelingen dan is het onmogelijk om goed te beseffen wat de gevolgen van die technologische ontwikkeling is.” En ik kan daar desgewenst een groot aantal voorbeelden van geven.

Door mij dochtertje (die in mei 2009) is geboren zie ik hoe ze van heel vroeg af aan omgaat met (eerst) de iPhone en later de iPad. Daar spreek ik met regelmaat over met andere ouders met kinderen in dezelfde leeftijd en met vergelijkbare ervaringen. Daarbij gaat het niet alleen erom dat heel jong al heel gemakkelijk met die apparaten om kunnen gaan, maar vooral dat er vele leerzame apps zijn waarmdd de jonge kinderen met gemak en enthousiasme zich bepaalde vaardigheden eigen maken, die in de fysieke wereld minder gemakkelijk of (veel) later worden geleerd. Maar ook dat zij op een heel vroeg moment in hun leven (ruim voor hun derde) de virtuele wereld als een integraal deel van hun bestaan ervaren. Iets wat een prima voorbereiding is voor de toekomst, omdat die virtuele wereld steeds meer aanwezig zal zijn.

Dat is al weer een groot verschil met de voorgaande generatie, die pas op een wat later moment in hun leven met de computer in aanraking kwamen. (PC/Laptop met een muis). En die ook al veel verschilt van bij voorbeeld mijn generatie die opgroeide, terwijl de televisie er nog niet was.

Onderzoek dat vorige week door o4nt is uitgevoerd laat ook zien dat het een groot verschil maakt bij je reacties op basis van je eigen ervaringen. Op de vraag of men het nieuwe schoolplan op basis van de iPad een goed idee vond geeft ongeveer 2 van de 3 mensen aan dat niet te vinden. Maar bij de ouders met kinderen die actief zijn met een iPad vinden ongeveer 3 van de 4 het wel een goed idee.

Dat zijn dus geen gemakkelijke discussies over het plan voor de nieuwe school als er zo een groot verschil in ervaringswereld is en lijkt wat mij betreft dus sterk op die discussie uit 1985 tussen die 4 schrijvers over het gebruik van een PC bij het schrijven van een boek.

Om iets van mijn ervaringen te delen heb ik een kort filmpje gemaakt, waarvan ik hoop dat men die wil bekijken. Mijn dochter Daphne (bijna 3) is bezig met een geweldige (in Nederland) gemaakte app LetterSchool.  Het is een app die gericht is op het leren schrijven voor kinderen tussen 4 en 6. De app heeft inmiddels vele prestigieuze prijzen in de VS op educatief terrein gewonnen.

Hoewel die app dus op kinderen van 4 tot 6 is gericht is mijn dochter er ook al actief mee bezig. Voor haar is het gewoon een leuk spel. Maar als je goed kijkt zie je wat er gebeurt. En misschien begrijp je beter waarom ik me inzet dat die nieuwe generatie op een school terecht komt die inspeelt op waar zij al mee bezig is. En optimaal gebruik maakt voor het inrichten van de school en het benutten en ontwikkelen van talenten van de leerlingen.

Kijk eens naar deze video en vraag je dan nog eens af waarom het inrichten van een nieuwe school, waarvan je uitgaat van het bestaan van het apparaat, en daar optimaal gebruik van maak, geen goed idee is. (En lees daarbij dan ook ons manifest en de uitwerking van ons educatieve concept).

Lees meer

Wat vinden de experts?

23 apr 2012

Niet van de vorige eeuw

Voor de discussie is het jammer dat Maurice de Hond doet alsof iedereen die twijfels uit, uit de vorige eeuw komt en niet vooruit wil. Want dat is niet zo. Daarmee wordt de discussie versmald tot vooruitgang versus stilstand. Terwijl het er natuurlijk om gaat dat vooruitgang op verschillende manieren kan.

De keuze voor onderwijs waarin de docent een nog geringere rol krijgt dan nu het geval is, heeft enorme consequenties. Als o4nt daartoe leidt, kun je dat een verkeerde keuze vinden bijvoorbeeld, en dat heeft niets te maken met 'angst voor het onbekende'.

Er zijn nu heel moderne gezinnen bijvoorbeeld -- totally wired -- die een schermloze zondag inrichten (niet vanwege de godsdienst op een zondag, maar omdat dat dat de enige dag is dat het straffeloos kan). Om tijd te krijgen voor je eigen gedachten, voor elkaar, je relaties. En het zijn jongeren zelf die ik hoor zeggen moeite te hebben met het managen van alle informatie die altijd op hen afkomt. Ze voelen zich overspoeld.

Bezinning, rust, tijd nemen om na te denken is juist heel belangrijk, vooral als je je blik richt op de toekomst.

1 mei 2012
Gerard van Oortmerssen

Goed initiatief, maar waarom eenzijdig met Apple?

We leven in een wereld die snel, en steeds sneller, verandert. Of we dat nu willen of niet, met of zonder Faust. Technologie speelt een steeds belangrijker rol in ons leven. Technologie brengt veel goeds maar stelt ons ook voor nieuwe problemen. Veel bestaande instituties werken niet meer.  We moeten de volgende generatie voorbereiden op die snel veranderende wereld en naar mijn overtuiging is er een revolutie in ons onderwijs systeem nodig.

Hoe het nieuwe onderwijs eruit zal moeten zien weet ik niet. Laten we experimenteren en met elkaar in debat gaan. Daarom vind ik het goed dat Maurice de Hond initiatief heeft genomen. In het o4nt manifest lees ik dingen die me aanspreken, zoals de combinatie van fysieke en virtuele school, de betrokkenheid van ouders, en bij de 21st century skills het leren kritisch denken.

Het bewust worden van wat er gaande is en daar kritisch over denken (en dat houdt ook in: kritisch denken over de technologie en over vooruitgang) is heel belangrijk. Maar ik mis ook dingen. Ik lees niets over de rol van de leraar, terwijl die rol naar mijn idee heel belangrijk zal zijn. Welke eisen stellen we aan de leraar?

Ja, natuurlijk moet de leraar ook met nieuwe technologie kunnen omgaan, maar hij/zij zal vooral een gids moeten zijn, kinderen stimuleren tot nieuwsgierigheid en moeten beseffen wat de technologie met ons doet. Technologie verandert ons gedrag en onze waarden. Dat dwingt ons om na te denken over de vraag: wat is er werkelijk belangrijk in ons leven, wat heeft waarde?

In een wereld met Internet, waarin we kunnen delen en wereldwijd communiceren, wordt het in toenemende mate belangrijk ons bezig te houden met vragen als: wat zijn fundamentele waarden, die voor Iedereen gelden, en waar kunnen we als groep of individu onze eigen keuzes maken?

Ik vind het jammer dat dit initiatief gekoppeld wordt aan Steve Jobs en de iPad. Dat leidt de discussie af van waar het werkelijk om gaat. Zelf ben ik een enthousiast gebruiker van de iPad en het is geweldig om te zien hoe kleine kinderen ermee omgaan. Maurice geeft als voorbeeld hoe zijn dochtertje van bijna 3 de app LetterSchool gebruikt. Ik heb zelf twee kleinzoons van anderhalf jaar, die ook allebei verzot zijn op diezelfde app.

Fantastisch, maar ik heb tegelijkertijd ook grote bedenkingen bij het gedrag van Apple als bedrijf. En waar de iPad (of een andere tablet) nu een belangrijke rol in het onderwijs kan spelen, zal er over een paar jaar ongetwijfeld weer een ander apparaat zijn waarmee we nog gemakkelijker toegang kunnen krijgen tot informatie en nog gemakkelijker informatie en ideeën kunnen delen met anderen.

Als we nadenken over nieuwe vormen van onderwijs, laten we dan onderscheid maken tussen de vragen waarom, wat en hoe. De iPad gaat vooral over het hoe, terwijl het wat en waarom we onderwijzen minstens zo belangrijk zijn.

Netkwesties forum

Netkwesties en de bezoekers stellen je mening op prijs. Deze wordt hier direct gepubliceerd.
Mark Meinema
2 mei 2012
Als ik het goed heb worden hierboven twee discussies op een nogal troebele manier door elkaar gevoerd.

Eentje is zeer praktisch en gaat over het al dan niet moeten bouwen op een product en/of een bedrijf voor een toepassing - in casus onderwijs.

De andere gaat over het al dan niet nadruk leggen op een zeer specifieke technologie, de iPad, van een zeer specifieke producent als pijler onder een onderwijsexperiment.

Bij de eerste discussie (waarom nou juist Apple?) wil ik me bij Maurice de Hond aansluiten. Apple produceert op dit moment een apparaat dat fysiek degelijk is, qua onderhoudscycli een goede naam heeft (updates worden zelfs voor heel oude iPhones, lang na het verstrijken van de economische levensduur, nog uitgebracht en apps werken jarenlang) en een degelijk bedrijf is (financieel gezond en tamelijk koersvast). Dit zijn praktische redenen om op dit moment voor producten van Apple te kiezen.

Daaraan doet niet af dat Apple niet een lief bedrijf is. Ze schijnen namellijk (getver!) winst te willen maken. Dus ontduiken ze belastingen op alle manieren die ze opportuun lijkt, zorgen ze dat je alleen via hen Apps kunt kopen en andere content (exclusiviteit en winst-afroming). Da's allemaal niet zo fris, nee. Maar wie een bedrijf van vergelijkbare omvang weet te verzinnen dat zich wel volkomen fris gedraagt hoor ik heel graag aan.... Nee? Dacht ik al.

Als je moet kiezen voor een IT-systeem dat NU 'het werk doet', kies je per definitie nooit voor een heel lange termijn: hoogstens 4 jaar. Die termijn is gezien de huidige snelheid van ontwikkelingen (over de iPad werd 3 jaar geleden nog niet gerept door wie dan ook) al erg lang. Dus verder weg kijken is leuk voor in de studeerkamer, maar is van zeer twijfelachtige waarde. Als een school NU iPads aanschaft is er gegarandeerd over 3 a 4 jaar iets veel beters. En mogelijk van een andere fabrikant. Kiezen voor al te veel diversiteit nu creëert ook meer en diverse problemen. Heb 10+ jaar in de IT gewerkt en dit NOGAL vaak langs zien komen...

Dan de tweede, en wat mij betreft veel interessantere, discussie. Waarom in een manifest zo expliciet nadruk leggen op een enkel apparaat dat je hele school in de volksmond 'iPad'-school wordt genoemd? Allereerst wil ik, net als de eerste schrijver niet afdoen aan hoe fantastisch een iPad als (leer)middel is. 1 iPad per kind lijkt me een zeer goede zet. En, nogmaals, niet omdat ik heilig geloof in de iPad, maar omdat het NU z'n werk goed doet en ik even niks beters zie. Zodra er iets beters is dan de iPad (en dat gaat gebeuren) mag-ie subiet verdwijnen.

Mijn zorg is dat de grote nadruk die op de iPad wordt gelegd (en, nogmaals, de grootte van de nadruk blijkt wel uit hoe er over het schoolconcept als geheel geschreven wordt) in hoge mate afleidt van de andere 3 pijlers onder het manifest.

Dat er een combinatie is tussen fysieke en virtuele wereld en dat er sprake is van een community lijken me belangrijke middelen, maar geen doelen op zich. De te bereiken doelen met deze middelen lijken me de twee andere pijlers: het (onder)kennen van elk talent en het aanleren van '21st century skills' (dus dat opgroeiende kinderen niet ineens digibeet worden als de iPad uit zwang raakt, wat uiteindelijk onvermijdelijk is).

Door de grote nadruk die op de iPad wordt gelegd in al het discours dat ik tot nu toe heb gelezen over o4nt sneeuwt onder WAAROM o4nt is ontstaan. En door die nadruk gaat de discussie al gauw over het al dan niet nuttig zijn over een apparaat als leermiddel. En daarbij helpt een school 'Steve Jobs school' noemen niet bepaald. Niet omdat ik de naam op zich verkeerd vind of Steve Jobs een slecht voorbeeld zou vinden (integendeel!), maar omdat het nog een vette streep lijkt te zetten onder het 'iPad-school' zijn.

En in een slechte school alle leerlingen voorzien van een iPad (met de juiste apps en zelfs tijd om ermee te werken/spelen) levert een slechte school op die weer een beetje duurder is geworden. O4nt noemt dus mijns inziens terecht in z'n manifest nog een aantal dingen die meer dan wezenlijk zijn. Vrijwel nergens kom ik echter enige buikbare discussie over die andere (en wat mij betreft wezenlijker) pijlers tegen. En een discussie die uitsluitend over middelen gaat en volstrekt de doelen negeert lijkt me zinloos en maakt me verdrietig.

Heel graag zou ik met Maurice de Hond en de anderen die aan de wieg van o4nt staan in gesprek gaan over de haalbaarheid en uitvoering van het HELE manifest. Ik sluit helemaal niet uit dat ik als 'onderwijs-leek' (zal De Hond moeten aanspreken!) hierin een actieve rol zou willen spelen. Maar ik wil met mooie middelen (ja, een iPad) toch vooral een doel bereiken. En dáár wil ik het over hebben.

(Doel van deze reactie lijkt me inmiddels duidelijk, toch?) ;-)
Maurice de Hond
1 mei 2012
Allereerst zou het gebruiken van meerdere merken grote extra inspanningen en kosten vergen in het beheer. Bedenk wat het betekent als je aangeeft dat de leerlingen binnen de school een iPad, Android Tablet of de nieuwe Windows Tablet mogen gebruiken. Dat brengt naast kosten en tijd ook met zich mee dat je alleen die apps kunt gebruiken die op alle platforms draaien. En dat betekent op dit moment dat je meer dan 95% van de geschikte apps al niet kan gebruiken.



Als je dan een tablet gebruikt die ook door kinderen van 4 gebruikt gaan worden dan heeft de iPad een duidelijk voordeel t.o.v. de andere merken. Juist door de strakke wijze waarop Apple hanteert rondom apps is het voor kinderen van 4 gemakkelijker om verschillende apps te gebruiken dan als de vrijheidsgraden voor de appbouwer beduidend groter zijjn. Uit onderzoek blijkt in de praktijk dan ook dat jonge kinderen in gezinnen met een iPad beduidend meer het tablet gebruiken dan in gezinnen met een andere tablet.

Daarnaast is het aanbod van educatieve apps bij de iPad op dit moment beduidend groter dan bij de andere operating systemen.



Het is ook onzin in dit verband om te zeggen dat het "een compeet gesloten product is waar je als gebruiker niets over te zeggen hebt:" Jij kan kiezen welke van de haast ontelbare apps je op je apparaat zet. Alleen al voor een bepaalde toepassing kan je soms tientallen verschillende apps gebruiken.



Natuurlijk kan het zo zijn dat in de toekomst andere apparaten de positie van de iPad gaan overnemen. En dan is het ook zeker zo dat scholen daarop moeten inspelen.

Maar dat is nu nog niet het geval. En wachten tot dat moment om met deze aanpak van het onderwijs te beginnen is iets wat de kleine kinderen die zich nu thuis al voorbereiden op de school niet kunnen, want dan zijn ze inmiddels 7 of 10 jaar oud.



En wat de naam Steve Jobs als keuze betekent. Ik denk dat hij, net zoals bij voorbeeld Bill Gates (ik gebruik zelf al sinds 1980 DOS-WIndows computers) aan de basis heeft gestaan van de grote digitale revolutie die de wereld heeft doorgemaakt.

Als ik alle naamgevers zie van scholen in Nederland, dan denk ik er mindere mensen zijn wiens naam gekoppeld is aan een school. (En welke mogelijke zwarte vlekjes die mensen hebben, zou ik ook niet weten).



Gelukkig merken we dat er veel ouders, leerkrachten en besturen van scholen in onze plannen zijn geinteresseerd en dus de kans groot is dat we volgend jaar echt kunnen starten.



En mensen die vinden dat er een ander apparaat aan de basis moet staan of een school een andere naam zou moeten hebben die raad ik aan om zelf een school op te richten op basis van hun ideeen.

Want het laatste wat we willen of bedoelen is dat wij een aanpak hebben die per definitie dioor iedereen gevolgs moet worden.

We willen juist heel open zijn in wat we doen en de ervaringen die we opdoen zodat andere scholen, leerkrachten en ouders beter kunnen bepalen wat ze zelf wel of niet willen.



Zoals ik al vaker zeg "Mijn dochtertje bereidt zich in feite al thuis voor op school. Bereidt de school zich wel voor op mijn dochtertje?"
Peter Zwitser
22 apr 2012
Ik heb geen moeite met digitaal onderwijs. Maar waarom dat aan één gesloten fabrikant moet worden gekoppeld, is mij onduidelijk. Apple heeft al 'n fors aantal keren daadwerkelijk apps e.d. gecensureerd, waaronder een kritisch e-book over Apple zelf.
Als het aan Maurice de Hond ligt, mag Apple straks inhoudelijk bepalen wat onze kinderen leren.
Peter
22 apr 2012
Prima zo'n concept, maar jammer dat het weer 100% wordt gekoppeld aan een specifiek merk en product ("Steve Jobs"-school? Dat kan toch niet serieus zjin). En uiteraard is het een compleet gesloten product waar je als gebruiker niets over te zeggen hebt. Zo keten je jezelf vast aan deze leverancier en heeft deze de hele onderwijswereld in zijn zak.

Onderwijs moet open en vrij zijn, en leerlingen zouden moeten worden gestimuleerd om nieuwsgierig te zijn naar hoe zo'n apparaat precies werkt. Als je het kunt openmaken en eventueel herprogrammeren leer je er veel meer van dan als je enkel op knopjes mag drukken en de mooie plaatjes mag bewonderen die er dan uitkomen.

Registreren en de nieuwsbrief ontvangen?

We gaan zorgvuldig met je gegevens om. Je krijgt ook gelijk toegang tot alle plusartikelen en je kunt reageren op de artikelen.

asdas sdf fs dfsdfsf sdffsd

Netkwesties © 1999/2023. Alle rechten voorbehouden. Privacyverklaring

Ehio Media content marketing
1
0
1