En weer staat een databank op stapel

Begin dit jaar heeft de Europese Commissie voorgesteld om, naar Amerikaans voorbeeld, luchtvaartmaatschappijen te verplichten om een groot aantal passagiersgegevens uit hun reserveringssysteem door te geven aan de autoriteiten. Het betreft de Passenger Name Records (PNR) van alle passagiers die de Europese Unie in- of uitvliegen. Het dienst volgens de Commissie 'ter bestrijding van zware criminaliteit en terrorisme'.

De gegevens, waaronder creditcardnummers en reisgenoten, worden vijf jaar lang opgeslagen in nationale PNR-databanken. Ze mogen worden vergeleken met gegevens uit andere databanken als dat dienstig lijkt voor de bestrijding van misdaad en terrorisme. Ook mogen de passagiersgegevens worden gebruikt voor het opstellen van risicoprofielen. Dat betekent dat ook reizigers tegen wie geen concrete verdenking bestaat de toegang tot een vlucht kan worden ontzegd.

Anders dan bij het Elektronisch Patiëntendossier of bij rekeningrijden heeft de burger geen opt-out. De enige manier om uit de PNR-databanken te blijven is niet langer vliegen naar verre bestemmingen.

En zelfs dat helpt misschien niet. De Britse regering wil de PNR-opslag tevens toepassen op vluchten binnen Europa. Ook de Nederlandse regering sluit dat niet uit. De Italiaanse regering heeft voorgesteld om ook de gegevens van veerbootpassagiers op te slaan. Als de ministers deze logica blijven volgen, duurt het niet lang voordat ook treinpassagiers in de databanken terechtkomen. Mogelijk wordt dat zelfs één grote Europese databank met de gegevens van honderden miljoenen reizigers.

Ondertussen worden aan het nut en de noodzaak van weer een nieuwe databank maar weinig woorden vuil gemaakt. De Europese Commissie beroept zich op het feit dat er in de EU maar liefst veertienduizend misdaden worden begaan per honderdduizend inwoners. Alsof de politie inbrekers en verkrachters alleen kan vangen door te zoeken in een databank van vliegtuigpassagiers.

Daar komt bij dat de EU-landen voor hun grenscontroles al kunnen beschikken over naam, adres, geboortedatum en nationaliteit van alle vliegtuigpassagiers. Waarom zouden we een nog grotere hooiberg aan privacygevoelige gegevens scheppen, waarin de speld vervolgens niet meer te vinden is? Waarom is het nodig om verder te gaan en alle burgers tot potentiële verdachten te maken?

Het Europees Parlement beslist mee over de PNR-databank. Wat mij betreft komt die er niet.

*) Judith Sargentini is lid van het Europees Parlement voor GroenLinks. Dit artiikel stond ook in de Volksrkant, een iets uitgebreidere versie staat hier<