1. Ik stem voor

2. Om welke redenen?

Klinkt misschien gek, maar ik heb een fundamenteel vertrouwen in onze democratie en overheid. Voor mijn werk ben ik regelmatig in Azië zie ik ook hoe het anders kan, daarnaast ben ik bij meerdere overheids- en inlichtingendienst trajecten betrokken geweest, en heb zelf gezien hoe zorgvuldig er in het algemeen te werk wordt gegaan. Daarnaast, bedrijven als facebook, google, maar ook overheden- denk aan de VS, Rusland, en Iraëlische veiligheidsdiensten hebben al zo veel middelen beschikbaar - dat we onze eigen overheid minstens diezelfde mogelijkheden moeten gunnen.

3. Hoe heb je informatie verzameld?

Het lezen van rabiate blogs van voor- en tegenstanders, en eigen ervaring met inlichtingendiensten en recherche.

1. Wat ga je stemmen?

Nee/tegen

2. Om welke redenen?

- Slecht toezicht, helemaal nu er een ex-AIVD-er (Ronald Prins) in de toetsingscommissie zit

- Ongecontroleerde uitwisseling van mogelijk alle verzamelde gegevens met andere buitenlandse diensten.

- De diensten krijgen het recht ook apparatuur van derden (dus niet alleen personen die direct op het rechtmatige vizier van de diensten staan) te hacken.

- Een valse tegenstelling tussen veiligheid en privacy; de Wiv schendt namelijk niet alleen de privacy maar ook onze veiligheid.

- De wet legt te weinig strikte kaders aan waarbinnen de diensten  moeten opereren. Er is veel te veel ruimte voor interpretatie, kennelijk onder het mom dat we onze diensten wel kunnen vertrouwen. Dat zal allemaal wel, maar zo bouw je een dergelijke wet niet op. Die maak je juist omdat je er niet van uit kunt gaan dat je de diensten kunt vertrouwen.

3. Hoe heb je informatie verzameld?

- Lezen van 'onze' privacy impact assessment, andere stukken in kranten en op het web, en de wettekst zelf natuurlijk.

4. Links:

- Onze open brief

- Eijkman, Q.; van Eijk, N.; van Schaik, R. Dutch National Security Reform Under Review: Sufficient Checks and Balances in the Intelligence and Security Services Act 2017?

-  Koops, B-J, Roosendaal, A., Kosta, E., van Lieshout, M. & Oldhoff, E. (2016), Privacy Impact Assessment Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten 20XX

Allereerst de vraag die ik mis: Ga je stemmen bij het referendum?

Het antwoord is nee. Dat heb ik ook niet gedaan bij het Oekraine-referendum. Mijn overtuiging is dat een referendum niet te combineren is met het systeem van parlementaire democratie en ik ga om opportunistische redenen daar nu niet van afwijken.

1. Wat ga je stemmen? - NEE

2. Om welke redenen?
Het is mij een te groot Big Brother Is Watching You gehalte. Het is niet nodig dat de overheid "ongericht" zoveel gegevens verzamelt en bewaart over onschuldige burgers. De WIV geeft teveel ruimte aan de overheid. En ik vertrouw wat dat betreft de overheid niet.

3. Hoe heb je informatie verzameld? Online, kranten

waartrekjijdegrens.nl

1. Wat ga je stemmen?
Tegen

2. Om welke redenen?
Het argument, trust us, we’re the good guys, de leugens die de regering gebruikt in de campagne (we kunnen nu de kabel niet tappen) en het argument dat Tinder ook privédata gebruikt dus dan mogen wij het ook bevestigen voor mij nog eens dat de wet in deze vorm niet ok is. Zorgwekkend hoe de regering en AIVD campagne voeren. Belooft weinig goeds.

3. Hoe heb je informatie verzameld?
Online. En uitzending Zondag met Lubach afgelopen zondag vatte alles wat mij betreft prachtig samen.

1. Wat ga je stemmen?
Neen.

2. Om welke redenen?
Aan verrechtsing en verhuftering van nationale politiek is nog lang geen eind gekomen. Baudet mag nooit met z'n vuile fascistische poten aan mijn gegevens zitten
Aan verrechtsing en verhuftering van internationale politiek is nog lang geen eind gekomen. Erdogan en Trump moeten met hun vuile fascistische poten van mijn gegevens afblijven.
De wetstekst is op talrijke punten slordig geclausuleerd, vrijwel steeds ten detrimente van de burger.
De wet moet worden ingetrokken. Laat ze 't opnieuw proberen: met minimale bewaartermijnen, zonder enig sleepbeding, zonder enige uitwisselbaarheid met buitenlandse diensten.

3. Hoe heb je informatie verzameld?
At random, via informatie van experts, linksom en rechtsom.

1. Wat ga je stemmen?
Tegen

2. Om welke redenen?
ik twijfelde tussen onthouden en tegen. Is inmiddels omgeslagen naar tegen. De voornaamste redenen
- de bewaartermijn
- sleepnet effect is "a feature not a bug"
- imho bewust foutieve voorlichting door bewindslieden
 

3. Hoe heb je informatie verzameld?
Niet via de tv, wel via  debatten en vergaderingen live dan wel via stream gevolgd. Ook  discussies online en in print gelezen en bijgehouden
En de eigen ervaringen met min of meer vergelijkbaar traject eerder deze eeuw speelden ook een rol

Ik kom er uiteindelijk op uit dat ik fractioneel meer voor dan tegen ben. En daarom 'met een bezwaard gemoed' voor ga stemmen.

1. Wat ga je stemmen?
Tegen

2. Om welke redenen?
Om de discussie over het in de wet neergelegde ontoereikende toezicht op de vergaande bevoegdheden van de diensten gaande te houden.

3. Hoe heb je informatie verzameld?
Eigen studie en publicatie, lobby, participatie in openbare discussies, seminars, rapporten, zoals deze annotatie (p. 3019 e.v) en deze analyse van de Wiv van Ivir

1. Wat ga je stemmen?
Tegen de WIV2017 (voor een betere wet)
 

2. Om welke redenen?
Er staan in de wet onvoldoende waarborgen, wel in kamerbrieven en andere parl. stukken, maar dat is te weinig.
De onafhankelijkheid van TIB is niet boven alle twijfel verheven, en dat zou gelet op de betekenis van deze toezichthouder wel moeten.
 

3. Hoe heb je informatie verzameld?

Ik organiseerde zelf enkele debatten met voor- en tegenstanders, en deed aan een aantal ook zelf mee. Uiteraard sprak ik ook veel voor- en tegenstanders.

1. Wat ga je stemmen?
Nee: dus tegen de 'sleepwet'
 

2. Om welke redenen?

Omdat met de sleepwet onze grondrechten nog meer in het gedrang komen. vooral ons recht op een privéleven. Door de vele fouten die het OM maakt ('iedereen kan wel eens een foutje maken' zeggen ze dan als excuus voor hun onzorgvuldige onderzoek) en ook bewust onzorgvuldig met wetgeving omgaat, veelal om snel te kunnen scoren. Daartegenover staat dat er nauwelijks gecontroleerd kan worden. Er wordt wel gezegd dat er controlemogelijkheden zijn, maar in de praktijk is dat gewoonweg een wassen neus.
Deze wet gaat erom om criminelen makkelijker te pakken, maar de echte criminelen ga je met deze wet nauwelijks pakken. Binnen de advocatuur blijken er al telefoons te bestaan die afluisteren kunnen voorkomen ().... Gaan de criminelen die echt niet kunnen bemachtigen? Gaan we straks een aanvullende wet krijgen waarbij het verboden is om deze telefoons te gebruiken?

3. Hoe heb je informatie verzameld?

In ieder geval heb ik het wetsvoorstel gelezen, enkele lezingen erover bijgewoond.
 

1. Wat ga je stemmen?
Ik stem tegen de nieuwe Wiv

2. Om welke redenen?

1. Er is in de wet een mogelijkheid opgenomen om via derde partijen te hacken. Dat is een zeer riskante strategie. Iedereen kan dan collateral damage worden. Bij bijvoorbeeld DigiNotar hebben we gezien wat daarvan de gevolgen zijn. Het bedrijf werd gehackt, zodat Iraans verkeer van en naar Google kon worden ontcijferd. Door de hack en de respons ging het bedrijf uiteindelijk failliet;

2. Er is een mogelijkheid om breed, onderzoeksopdracht gericht, maar ongericht te gaan tappen. Die bevoegdheid is zeer twijfelachtig. De AIVD geeft aan dit bijvoorbeeld in te zetten voor het Nationaal Detectie Netwerk (zie link RTL). Om dat te kunnen doen, moet je structureel bijhouden wat Nederland binnenkomt. Een soort permanente tap van metadata. Het resultaat mag ook worden gedeeld met andere diensten zonder dat daar eerst filtering op plaats vindt. Daar kleven meerdere bezwaren aan, maar twee hele grote:

A. het massaal ongericht tappen verhoudt zich moeilijk met het recht op een persoonlijke levenssfeer en de vrije meningsuiting waar het bronbescherming betreft (onze mensenrechten). In Rusland was een wet om massaal te tappen aangenomen. Uiteindelijk verbood het Europees Hof voor de Rechten van de Mens dat. Ook in andere mensenrechtenzaken tegen bijvoorbeeld Hongarije en het Verenigd Koninkrijk was het beeld niet anders. Je kunt en moet vermoeden dat de mensenrechten door deze wet worden geschonden;

B. Het massaal tappen verkeer en het resultaat naar het buitenland brengen opent een nieuwe vorm van misbruik: economische spionage. Het is niet in het belang van Nederland om ons economisch te laten bespioneren en het remt bedrijven af om juist de data in Nederland te stallen.
Besef hier ook de asbest-problematiek. Eenmaal gedeelde data kan niet meer worden teruggetrokken. Als het fout is dan is het blijvend fout.

3. Er is geen enkele kosten/baten-analyse gemaakt. We weten niet of de maatregelen iets opleveren of dat ze juist teveel misinformatie geven bij bijvoorbeeld terreurbestrijding of bedreigingen voor het democratisch bestel. Of er mensen onschuldig op de radar kunnen komen, is ook vaag. Er is niet het begin van bewijs dat we er ook maar iets aan gaan hebben. Dat is een te magere basis om bevoegdheden te geven en daarbij te stellen dat de privacy wel kan worden ingeperkt. Sterker nog het ontbreken van die informatie maakt ook duidelijk dat er onvoldoende is nagedacht of het nut en de noodzaak van de wet.

4. Het toezicht wordt iets verbeterd, maar blijft zwak en rommelig:

- Bij de toestemming vooraf is er of een rechter of de TIB (een nieuwe commissie). Waarom kan dat niet gewoon bij de rechter (achter gesloten deuren). De burger wordt ook geacht op de Rechtspraak te vertrouwen. Nu komt er een vage commissie, een nieuw bestuursorgaan;
- De echte toezichthouder met bevoegdheid kennis van informatie te nemen (de CTIVD), kan slechts adviseren. Die adviezen worden door de regering nog wel eens genegeerd. Er gaat geen daadkracht vanuit. Dat is wel nodig, want nog nooit bleek uit een jaarverslag dat de inlichtingendiensten de wet niet hebben overtreden;
- De commissie stiekem in de kamer is zwak door de structuur. Alleen fractievoorzitters mogen daarin zitten en die kunnen geen goede expertise raadplegen. Zij zijn niet gekozen op hun kennis van inlichtingen- en veiligheidsdiensten
De enig echte verbetering: Er is een klachtrecht bij de CTIVD voor mensen die weten dat zij door een dienst zijn getroffen.

3. Hoe heb je informatie verzameld?

Jarenlang lezen en leren. Door de wet te lezen, de moties, artikelen erover te lezen, enzovoort; zoals dit van RTL en deze beschouwing van de NJCM

1. Wat ga je stemmen?
Tegen!

2. Om welke redenen?
- Bewezen misbruik van bevoegdheden (op een later moment in tijd) door Nederlandse instanties in het recente verleden.
- Desastreus misbruik van bevoegdheden en gegevens 65 jaar geleden.
- Bewezen misbruik van bevoegdheden en gegevens door internationale instanties.
- Geen enkele verankering van goed toezicht in de wet zelf.
- Kinderlijke drogredeneringen en argumentatie over nut, noodzaak en waarborgen waardoor achterdocht wordt gewerkt

Ik hoop vooral dat voor de 99% van de stemgerechtigde die niet weten waar de wet exact over gaat of de (on)mogelijkheden van technologie en dataverzamelingen niet kennen en daar ook geen zin in hebben om zich dat domein eigen te maken in een paar weken tijd zij terug vallen op de volgende kansafweging:
Naar wie zou jouw oma, qua argumentatie, moeten luisteren als het om een mensenrechten, grondrechten of een gezonde democratie gaat: Amnesty International, Bits of Freedom, de Raad van State, de Autoriteit Persoonsgegevens, de WRR of........ D66 met een "regeerakkoord-bierfilter-waarborg" voor zolang deze geldt, de AIVD, VVD ministers van onbesproken gedrag of een uitgesproken neutraal toetsingscommissie-lid zonder verleden bij de AIVD of enige verbondenheid met de Nederlandse overheid, buitenlandse diensten of "warme" relaties waarmee een financiële afhankelijkheid bestaat.

Wie van deze voor- en tegenstander zouden onze lange termijn belangen m.b.t. welvaart, geluk, veiligheid en gezondheid "oprecht" voorop stellen?!

3. Hoe heb je informatie verzameld?

Wetten lezen
Interviews lezen en bekijken
Stemgedrag in de 2e kamer terugzoeken
Jaarverslagen lezen
Debatten bijwonen
Artikelen:
- Slechts ongefilterde metadata:
- Het echte probleem van zoeken naar een polsstok in een hooiberg
- Een wet die werkbaar is..... zolang D66, VVD, CDA en CU in de huidige vorm in NL aan de macht is:

1. Wat ga je stemmen?
Blanco.
2. Om welke redenen?
“Ik wil feiten, nuance en wederzijds begrip.” Dat is niet gelukt in relatie tot dit referendum. Ik kan geen ja of nee zeggen op de vraag van het referendum.

3. Hoe heb je informatie verzameld?

Ik heb de gehele wordingsgeschiedenis van de wet actief gevolgd. Ik heb daarbij ook input geleverd aan beleidsmakers en politici.

1. Wat ga je stemmen?
Ik stem tegen de WIV.
2. Om welke redenen?
Ik heb de grootst mogelijke bezwaren tegen het oppotten van zerodays, wat overheidsdiensten straks zullen mogen. Dezelfde lekken kunnen ook gevonden en geheimgehouden worden door criminelen en vijandige mogendheden en dat tast dus onze veiligheid aan, in plaats van die te vergroten.
Ook ben ik tegen het grootschalig verzamelen van data door de overheid omdat juist de overheid heeft bewezen daar niet veilig mee te kunnen omgaan. Daarnaast vertrouw ik de overheid niet als het om bevoegdheden gaat: ik verwacht niet dat ze daar uit eigen beweging binnen blijven, en controle en handhaving daarvan zullen niet zodanig zijn dat dat makkelijk te corrigeren valt.

Verder vind ik het steeds genoemde 'bestrijden van terrorisme' een valse reden voor deze wet. Terrorisme is als oorzaak van bijvoorbeeld sterfte volstrekt onbetekenend vergeleken met bijvoorbeeld het verkeer of bepaalde medische doodsoorzaken. Alle ellende die terrorisme veroorzaakt, komt voort uit de angst zelf. Daarom moeten we geld en andere inspanningen niet steken in het bestrijden van terrorisme maar in het tegengaan van die angst. Laat staan dat we er rechten en vrijheden voor zouden moeten opgeven.

3. Hoe heb je informatie verzameld?
Door jarenlang het nieuws op dit gebied te volgen. Maar de doorslag gaf wel deze open brief van experts.

1. Wat ga je stemmen?
Geheim, past ook wel bij de inlichtingendienst

2. Om welke redenen?
De vraag is slechts “Bent u voor of tegen de Wiv”. Niemand is tegen de Wiv. Wel zijn er kanttekeningen te plaatsen bij de huidige tekst, qua bevoegdheden en waarborgen. Dat er iets moet veranderen aan een wet die van voor Youtube/Facebook/Twitter/Smartphone/Internet van Dingen/ etc. is, staat niet ter discussie. Hoe dat precies in theorie en praktijk wordt vormgegeven is voer voor voortdurende discussie.
De aard van het instrument, raadgevend referendum, is van beperkte betekenis. In maart 1992 stemde ik ooit voor een autoluwe Amsterdamse binnenstad, waar een meerderheid voor bleek. Dit was niet raadgevend, meen ik, maar er is niet veel mee gedaan. Nu ligt er een aangenomen wet. Er was weinig animo voor een referendum, maar de satire (hoe ironisch) bracht uitkomst, Lubach op Zondag zorgde voor een eindsprint in de laatste week. Geprinte handtekeningen, anno 2017, hoe verzin je het. Het enige dat je kan doen is je stem laten horen. Dat kan reden zijn voor of tegen te stemmen.

3. Hoe heb je informatie verzameld?

Veel over gelezen en gesproken. Met zowel technische als juridische experts. Heb vorig jaar ook een hoofdstuk geschreven “Data Algorithms and Privacy in Surveillance: on stages, numbers and the human factor” met een computer scientist die als contracter voor de NSA heeft gewerkt.

1. Wat ga je stemmen?
ik heb geen kiesrecht voor het referendum; ik zou nee stemmen. Ik stem bij de Gemeenteraadsverkiezingen op een partij die duidelijk tegen de sleepwet is en dus niet op de partij waar ik lid van ben.

2. Om welke redenen?
De Wiv in zijn huidige vorm is een slechte wet die voor meer onveiligheid zorgt dan dat het ons beschermt tegen terroristische aanslagen. Er moet een betere wet komen!
Mijn grootste zorgen omtrent de Wiv zijn:
- onvoldoende definitie van toepassing Wiv en toezicht
- gebrek aan toezicht en controle op toepassing Wiv en uitvoering
- geen bescherming communicatie die vallt onder medisch beroepsgeheim
- massaal communicatie aftappen van onverdachte burgers
- grote databestanden ongefilterd delen met derde partijen en wellicht met diensten van landen die nog minder belangstelling hebben aan burgerrechten
- DNA databank
- bewaartermijn die in strijd is met Europese wetgeving
- het onveiliger maken van IT-systemen door zero day exploits geheim te houden

3. Hoe heb je informatie verzameld?
- via de Wiv, via inlichtingen.info, via de internetconsultatie Wiv, via Bits of Freedom en Privacy First en via de Rijksoverheid.nl.

Artikelen:
Brief Veiligheid en de Wiv
Utrechtse dataspecialisten kritisch over de wet

1. Wat ga je stemmen?
Tegen

2. Om welke redenen?
Verruiming van de tapbevoegdheid met name gezien de niet al te sterk onderbouwde controle op die tapbevoegdheid baart mij zorgen voor de privacy

3. Hoe heb je informatie verzameld?
Lezen, luisteren

1. Wat ga je stemmen?
Tegen

2. Om welke redenen?
Zie mijn artikel op Netkwesties
en ik hoop dat de StaatsCommissie Remkes ons parlementair stelsel en democratie kan moderniseren (inclusief macht van computer netwerk- en New Power ). Isis, Brexit en Trump verkiezing tonen macht van ict misbruik/ gebruik. Kamerleden en regering hebben nog steeds geen clue van ICT, en haar macht. Dictatuur is een slecht antwoord op een falend establishment. Ik stem bij het referendum dan ook tegen de sleepwet.

1. Wat ga je stemmen?
Tegen
2. Om welke redenen?
Terroristen zullen, vrees ik, altijd nieuwe wegen vinden. Het is dus een illusie dat je ze allemaal kunt stoppen. Je kunt hooguit doen alsof, wat de paniekerige activiteit van politici en ambtenaren in aanloop naar het Wiv referendum van 21-3-2018 verklaart. Massaal afluisteren, omdat het nu éénmaal kan, is het te makkelijke antwoord. In plaats van schijnactiviteit en willekeur zou ik beginnen met meer blauw op straat.
3. Hoe heb je informatie verzameld?
Via Netkwesties natuurlijk, de krant en Arjan Lubach.
Op TV vatte Arjan Lubach (VPRO) de mediatactiek van ons landsbestuur goed samen. Iedere (nuttige) ontmaskering op dit gebied corrodeert hun gezag, of wat ervan over is, verder. Simplificatie, omissie en leugens werken nou éénmaal op den duur altijd averechts.
Meer algemeen lijkt het me wijs goed op onze hoede te blijven voor een overheid die nieuwe technologie en het onderliggende efficiency-denken al te gretig omarmt.

1. Wat ga je stemmen?
Weet ik niet

2. Reden?
Ik weet het domweg nog niet wat er gebeurt, wat het inhoudt. Ik krijg de indruk dat het zorgvuldig is omschreven, wat de bevoegdheden zijn, wat de diensten mogen, wat ze niet mogen. maar de vraag is of het voldoende geborgd is, nu en in de toekomst.

Kortom, ik weet het niet

1. Wat ga je stemmen?
Tegen.

2. Om welke redenen?
Hoewel ik voor de beoogde uitbreiding van de bevoegdheden voor de diensten ben, denk ik dat het toezicht (met name ex post) veel sterker kan en ook moet. Ik zou met name graag zien dat de CTIVD bindende uitspraken kan doen. Ook vind ik de voorgestelde bevoegdheden (met name interceptie en hacking via derden) onvoldoende concreet: de inhoud en de afbakening van de bevoegdheden is niet duidelijk, waardoor de inzet van de bevoegdheden (en de gevolgen voor grondrechten) onvoldoende helder is. Tenslotte kent de vrijwillige medewerking van burgers en bedrijven (informanten) onvoldoende waarborgen.

3. Hoe heb je informatie verzameld?
De wet en de parlementair geschiedenis, online artikelen en het sleepwetreferendum dat we met eLaw in Leiden hebben gehouden.

1. Wat ga je stemmen?
Ik stem tegen de WIV.

2. Om welke redenen?
De wet is me te vaag en er wordt teveel open gelaten. Inlichtingendiensten, in binnen en buitenland, hebben nog te weinig aangetoond dat het verzamelen van grote hoeveelheden informatie echt helpt. De meeste daders van aanslagen waren al lang bekend bij inlichtingsdiensten, en bijna altijd via andere (ouderwetse) wegen dan grootscheeps informatie aftappen. En die kennis hielp alsnog niet bij het voorkomen van aanslagen. De belofte dat al die data niet wordt misbruikt, weggegooid als het niet nuttig is, en alleen in uitzonderingsgevallen gebruikt zal worden klinkt uitermate ongeloofwaardig. Waar data wordt verzameld wordt data gebruikt, uiteindelijke misbruikt, en meestal ook nog gestolen. Voorkomen is beter dan genezen.

3. Hoe heb je informatie verzameld?
D66, Bits of Freedom, via vrienden en kennissen.
Helder verhaal van Het Parool

1. Wat ga je stemmen?
Tegen de WiV

2. Om welke redenen?
Omdat de Nederlandse overheid, immers wereldkampioen telefoons tappen, in het verleden niet heeft laten zien deze instrumenten met enigerlei mate van beleid of terughoudendheid in te zetten.
Omdat ik het belangrijk vind dat we in onze rechtstaat uit blijven gaan van het principe dat mensen onschuldig zijn en recht hebben op privacy, totdat er grondige reden is om het mogelijke tegendeel te gaan onderzoeken.
Omdat het middel in deze -slechte- vorm niet helpt om het op zich goede en belangrijke doel te bereiken.

3. Hoe heb je informatie verzameld?
Enerzijds gekeken naar de publicaties van de overheid en beleidsmakers, anderzijds veel gelezen op internet (van haatblog tot de Correspondent) en tot slot ook veel gebruik gemaakt van “klassieke media” waar specialisten nog de tijd krijgen om goed onderzoek te doen, hoor en wederhoor toe te passen en gedegen stukken te schrijven. Zie bijvoorbeeld het prima stuk hierover van De Groene Amsterdammer;  Een nog grotere hooiberg bouwen boven op een speld
 

1. Wat ga je stemmen?

Tegen (de WIV in huidige vorm)

2. Om welke redenen?

De Wet zegt een noodzakelijke update te zijn van de oude wet in het licht van ICT-ontwikkelingen en gebruik (van ether naar kabel), maar wat mij betreft kan dit niet zonder ook update van de bijbehorende waarborgen. In het huidige wetsvoorstel is het toezicht op de invulling en naleving onvoldoende geborgd. In het proces van vaststelling van de wetstekst is bovendien niet of nauwelijks ingegaan op bezorgde signalen hierover (weliswaar zijn er geruststellend bedoelde brieven en toelichtingen, dat zaken vast goed ingevuld zullen worden in de praktijk, maar juist waarborgen en vangnetten dienen in de wet verankerd te zijn).

3. Hoe heb je informatie verzameld?
Podcast het Volkskrantgeluid special – De `sleepwet’
Open brief Ivir, 16 december 2016:
eLaw alumni actualiteitencollege Sleepwetreferendum 16 maart 2018, Leiden. Met Jan Jaap Oerlemans (CTIVD), Ronald Prins (TIB), Gerrit-Jan Zwenne, Ton Siedsma (BOF) (zie

1. Wat ga je stemmen?
Tegen!
2. Om welke redenen?
Sleepnet („onderzoeksopdracht gericht onderzoek“) gaat veel te ver. Informatie over iedereen voor een veel te lange periode (3 jr).
Meer data in handen van onze beschermers is niet altijd meer veiligheid.
De hoeveelheid en autoriteit van de organisaties die tegen (of kritisch op) de wet zijn. De Toezichthouder zelf geeft aan dat de wet te vaag geformuleerd is.
Omdat de mis- en desinformatie over de wet van onze gezagsdragers me de neus uitkomt.

3. Hoe heb je informatie verzameld?
Zondag met Lubach, deze en deze. Serieus.
Verder luister ik naar mensen uit mijn eigen netwerk die ik op dit type onderwerpen hoog heb zitten via Linkedin in, Twitter, zelfs Facebook, oh de ironie ;)

1. Wat ga je stemmen?
Stemmen: voor wiv2017

2. Redenen?
Noodzaak digitale ontwikkelingen en cyberdreigingen, zie mijn stukken op Netkwesties

Toevoeging: opmerkingen van CTIVD-voorzitter, Harm Brouwer, verdient een behoorlijk en serieus vervolg te krijgen in de reparatiewet die er MOET komen na twee jaar evaluatie

3. Info verzameld: wet + Memorie van Toezicht, internet, discussieavonden, media, bestaande kennis & ervaring

1. Wat ga je stemmen?
Tegen
2. Om welke redenen?
Belangrijkste reden is dat ik vind dat bepaalde onderdelen nog beter ingevuld moeten worden. Bovendien lijkt het me onjuist om de kritiek van cybersecurity experts, wetenschappers en instanties als de WRR en de Raad van State zo maar te negeren.
Voor een zulke ingrijpende maatregelen als een sleepnet zou de onderbouwing sterker moeten zijn en zou het toezicht beter geregeld moeten zijn.

3. Hoe heb je informatie verzameld?
Via de Correspondent, verschillende kranten en tijdschriften, discussies op de radio en programma’s als Zondag met Lubach.

1. Wat ga je stemmen?
Voor

2. Om welke redenen?
Met de Wiv krijgen we meer controle op en inzicht in het werk van de diensten

3. Hoe heb je informatie verzameld?
De wet, media en diverse debatten.
Zie mijn kernstuk:
M’n antwoord op lobby Lubach

Ik wil nog niet bekend maken wat ik ga stemmen. Hoewel menigeen mij als voorstander ziet, heb ik steeds geprobeerd neutraal informatie te verschaffen en dat wil ik nog eventjes zo houden.

1. Wat ga je stemmen?
Ik ga 'nee' stemmen.

2. Om welke redenen?
De Wiv is een verbetering ten opzichte van de oude wetgeving. Maar er zitten teveel open eindjes in die risico's creëren en buiten de soms al summiere waarborgen vallen. Een aantal van die zaken zijn expliciet eerder benoemd en bewust niet opgepakt door de verantwoordelijke ministers. Voor een deel van die punten was een betere uitwerking in de Memorie van Toelichting (simpelweg opschrijven dat sommige dingen niet de bedoeling zijn) al voldoende geweest. Maar met het oog op de toekomst was het toch wel handig om alle opties open te houden. Er moet dus een verbeterslag komen, zoals eigenlijk bevestigd in diverse uitlatingen dat sommige zaken nu in Kamerstukken staan, maar eigenlijk in de wet zelf thuis hoorden.

3. Hoe heb je informatie verzameld?
 Ik was een van de experts die de PIA op het wetsvoorstel heeft uitgevoerd, dus daar veel informatie verzameld en diverse betrokkenen persoonlijk gesproken.

1. Wat ga je stemmen?
Tegen de WIV

2. Om welke redenen?
De wet is niet goed genoeg. Er moet een nieuwe wet komen, maar dan wel een goede. Met voldoende vrijheden voor inlichtingendiensten om hun werk te doen, maar meer ook niet. En met goed geregeld toezicht, niet met een commissie die straks overbelast is en waar als technisch expert iemand zit die zich al jaren hard maakt voor zoveel mogelijk vrijheden voor de inlichtingendiensten.

3. Hoe heb je informatie verzameld?
Al een jaar lang heel breed inhoudelijk, en heel recent Zondag met Lubach

1. Wat ga je stemmen?
Tegen de WIV

2. Om welke redenen?
Zie ook mijn opiniestuk: I&V diensten hebben al meer dan genoeg bevoegdheden!

Olongren heeft zich niet genoeg laten informeren. Wie denkt dat je privacy zou moeten inleveren voor veiligheid is tegen democratie

3. Hoe heb je informatie verzameld?
Alle informatie van de bekende kanalen, WIV etc.

1. Wat ga je stemmen?
Ik stem tegen.

2. Om welke redenen?
Mijn voornaamste reden om nee te stemmen is omdat nut en noodzaak van een dergelijk sleepnet überhaupt niet is aangetoond. Er zijn vooral insinuaties vanuit de overheid die suggereren dat door de vergaande nieuwe bevoegdheden het leven beter wordt. Hoe dan? En de overheid krijgt, in "noodgevallen" toegang tot medische gegevens maar een duidelijke definitie van een noodgeval blijft vooralsnog uit.

3. Hoe informatie verzameld?
Informatie heb ik verzameld door het lezen van het wetsvoorstel, volgen van RTV, praten met deskundigen zoals juristen en meedoen aan debatten. Last but not least: politici die ongefundeerd dingen roepen om de stemmer te "overtuigen" met oneliners zoals "Wie tegen de Wiv stemt, stemt voor de oude wet" zijn een onuitputtelijke bron van inspiratie om vooral tegen te stemmen!

1. Wat ga je stemmen?
Tegen de WIV
2. Om welke redenen?

Omdat ik niet vind dat ik afgeluisterd mag worden als ergens in de buurt iemand ergens van wordt verdacht.
Ik heb jarenlang voor het Meldpunt Kinderporno gewerkt. Ik weet wat nodig is om online criminelen op te sporen en aan te pakken. Daar is de nieuwe WIV niet bij nodig.
3. Hoe heb je informatie verzameld?

De WIV gelezen, en veel artikelen en posts gelezen.
Ik ben zeer teleurgesteld dat Kees Verhoeven, c.q. D66, na aanvankelijk tegen de WIV te zijn, toen men in de regering kwam ineens vóór was. Macht en aanzien zijn blijkbaar belangrijker dan principes en het belang van de burger.

1. Wat ga je stemmen?
Ik weet eerlijk gezegd nog niet wat ik ga stemmen en of ik ga stemmen. Heb de discussie ontlopen omdat ik tegen referenda ben. Ik stem gewoon niet is de gedachte.
 

2. Redenen?
Ik heb een tijd geleden gekeken naar de wet. Mij staat bij dat vooral het toezicht rommelig geregeld was. Vind ook de discussie zwart-wit. Alsof je bloed aan je handen krijgt als je wilt dat het gvd beter is geregeld. Alleen daarom al neig ik naar tegenstemmen.

Ik heb destijds de wettekst gelezen en commentaren van medejuristen gelezen.

1. Wat ga je stemmen?
 Tegen de ‘sleepwet’

2. Om welke redenen?
De uitgebreide hackbevoegdheid die de diensten toestaat om via onbekende kwetsbaarheden binnen te dringen op apparatuur en in netwerken.
Bulkinterceptie: ieder tappunt een extra kwetsbaarheid.
Het verlies van controle op het gebruik van de gedeelde bulkinformatie door buitenlandse diensten
Het te politieke karakter van de nieuwe toetsingscommissie (TIB)

3. Hoe heb je informatie verzameld?
Veel gelezen in kranten en op het web. En specifiek:
Brief veiligheid en de Wiv,
NOS Radio
Volkskrant over de wet

1. Wat ga je stemmen?
Nee. En voor de duidelijkheid, dat is een positie op persoonlijke titel.

2. Om welke redenen?
Een modernisering van de Wet op de Inlichtingen en Veiligheidsdiensten is inderdaad gewenst. Wetgeving is echter ook een serieuze en precieze zaak. Waar twijfel of ruimte is voor interpretaties of andere onvolkomenheden, moeten deze zoveel mogelijk vooraf worden weggenomen, en niet gecorrigeerd of geadresseerd in een regeerakkoord, berichtjes op sociale media, of in interviews.
Dat een modernisering vertraging gaat oplopen door een eventueel afwijzen is een gevolg, niet een argument om toch maar voor te stemmen.
Ik heb meerdere redenen om tegen te stemmen. Een merkwaardig voorbeeld waarom ik maar beperkt gerustgesteld ben in de belofte van een eventuele politieke ‘correctie achteraf’, is het relatieve gemak waarmee de Tweede Kamer recent constateerde dat het overtreden van de wet een optie is. Omdat het “niet mogelijk bleek te voldoen aan het wettelijk voorschrift een voordracht van drie kandidaten te presenteren” doet ze toch maar een pragmatisch voorstel. Los van de kandidaten, gaat het mij hier om het proces en de houding. Waar het haar uitkomt ziet de politiek nu reeds ruimte voor interpretatie en ombuiging van wettelijke kaders, dat is niet wat ik wil en verwacht van Nederland.
Nogmaals, een modernisering is gewenst, en we willen allemaal een veilige maatschappij. Mijn vertrouwen wil ik kunnen baseren op heldere wetten, onafhankelijk toezicht, en een eerlijk en (waar mogelijk) transparant proces. We zijn als Nederland maatschappelijk te volwassen om ons vertrouwen daarin te moeten baseren op interpretaties, meningen, politieke akkoorden, berichten op sociale media, en beloftes over evaluatie en correctie achteraf. Ik mag toch aannemen dat iedere nieuwe wet evaluatie momenten kent, en bij gebleken tekortkomingen wordt aangepast. Dat lijkt mij een normaal en gezond proces. Een wet invoeren waarvan vooraf al duidelijk is dat er tekortkomingen in zitten, vind ik een minder normaal en gezond proces.
Voor de context, ik realiseer me overigens heel goed dat het slechts een raadgevend referendum betreft. In dat verband is het spijtig dat de maatschappelijke aandacht voor de inhoud en consequenties van de voorgestelde wetgeving pas laat echt op gang is gekomen.

3. Hoe heb je informatie verzameld?

Primair door het doornemen van de voorgestelde WIV, de oude wetgeving, en de rapportages van de huidige toezicht commissie.
Ook de parlementaire discussiestukken over de WIV en de benoemingen in de Toetsingscommissie Inzet Bevoegdheden (TIB).
Vervolgens inzichten verkregen middels gesprekken met (inter)nationale experts, en het lezen van opinies en artikelen in de media.

Zie de officiële reactie van Microsoft op de voorgestelde WIV; nogmaals, mijn argumenten zijn persoonlijk..

1. Wat ga je stemmen?
Voor

2. Om welke redenen?
Even snel een kort antwoord: ik ben tegen de activiteiten die de sleepwet mogelijk maakt, maar stem toch voor. Dit komt omdat ik meer geloof in de technologische verdediging hiertegen, en niet zozeer de wettelijke. Technologie (en de bewustwording daarvan) zal zich sneller ontwikkelen indien deze wet zal worden aangenomen.

1. Wat ga je stemmen?
Tegen

2. Om welke redenen?
De sleepwet kan negatieve effecten hebben op de privacy van burgers, de bronbescherming van journalisten, het werk van advocaten. En alhoewel sommige van de elementen van de wet simpelweg een aanpassing zijn naar de realiteit van 2018, heb ik niet het idee dat op alle onderdelen goed is nagedacht over het waarborgen van die democratische rechten. Het vereist meer debat, en meer politici die op een genuanceerde manier argumenteren over de voor- en nadelen en de afweging daartussen. Nu wordt alleen de noodzakelijkheid ervan benadrukt. Hoewel ik het privacydebat soms ook wat vesteend vindt, sta ik in het algemeen bovendien sceptisch tegenover overheden die meer bevoegdheden eisen om criminaliteit te bestrijden. Is de criminaliteit daadwerkelijk erger dan het inleveren van 17 miljoen vrijheden?

Zo’n complexe afweging is misschien ook niet geschikt voor een referendum.

3. Hoe heb je informatie verzameld?
De meest informatie over de sleepwet heb ik uit de kranten en het sleepwet referendum en ik laat me leiden door de initiatiefnemers van de tegenbeweging, zoals de NVJ.

Ik wil heel veel met allerlei mensen delen maar wat ik stem—of het nu een referendum is of de verkiezing zelf—hou ik privé. Er is al genoeg informatie beschikbaar online.

1.Wat ga je stemmen?
Tegen

2. Om welke redenen?
Zie m’n artikel: een sleepnet is niet effectief!

3. Hoe heb je informatie verzameld?
Bestuderen van de wet en literatuur.

1. Wat ga je stemmen
Ik stem voor

2. Redenen?
Veiligheid van Nederland is in het geding

3. Hoe informatie verkregen?
Ik heb de Wiv en de Memorie van Toelichting goed gelezen
Radio 1 standpunt.nl hedenmorgen

1. Wat ga je stemmen?
Ik stem tegen de WIV

2. Om welke redenen?
Er lijkt een redelijke consensus te ontstaan tussen voor- en tegenstanders van de WIV dat het wetsvoorstel in huidige vorm niet ideaal is, maar beter is dan de juridische basis die we nu hebben. Het gevolg is dat het vraagstuk in mijn ogen steeds minder lijkt te gaan over de WIV zelf, maar over het vertrouwen dat we in de overheid hebben. Vertrouwen dat onduidelijke termen zoals een “onderzoeksopdracht gerichte interceptie” adequaat worden begrensd, vertrouwen dat de Toetsingscommissie Inzet Bevoegdheden (TIB) haar werk goed doet, vertrouwen dat ongeëvalueerde gegevens in juiste buitenlandse handen komen en vertrouwen dat geheime diensten zero-days op verantwoorde wijze bij softwaremakers melden.
De afgelopen weken heb ik vanuit de regering, overheid en diverse ‘specialisten’ vreemde dreigingsbeelden gehoord die de noodzaak van de WIV zouden moeten onderstrepen. Ook heb ik onwaarheden ten aanzien van huidige bevoegdheden van de diensten gehoord en heb ik mijn wenkbrauwen gefronst bij het aanstellingsproces van de TIB.
 Ondanks de toezegging dat de wet geëvalueerd zal worden en dat bepaalde politici vinger aan de pols zullen blijven houden, overtuigt mij dit niet. Uiteindelijk wil ik niet mijn steun uitspreken voor de mensen en organisaties die de wet binnen de perken proberen te houden, ik wil gewoon een goede wet. Terug naar de tekentafel dus.

3. Hoe heb je informatie verzameld?

Ik heb mij door voor- en tegenstanders laten informeren. Heb opiniestukken gelezen, en uiteindelijk zelf ook de WIV er maar bij gepakt.

1.Wat ga je stemmen?
Ik ga tegen stemmen.

2. Om welke redenen?
De belangrijkste reden is dat ik van mening ben dat het recht op privacy (net als veel andere grondrechten) vooral bedoeld is om je als burger te kunnen beschermen tegen de overheid. Door wetten zoals de Wiv maakt de overheid inbreuk op dat grondrecht.
De noodzakelijkheid van die inbreuk (denk aan bulkinterceptie) is wat mij betreft niet bewezen. We krijgen daardoor ogenschijnlijk meer (schijn)veiligheid tegen terroristen, maar leveren door de datahonger van de overheid ook echte veiligheid in.

1. Wat ga je stemmen?
Ik ga tegen stemmen.

2. Redenen?
Niet omdat ik denk dat de wet niet aan de tijd aangepast zou moeten worden of omdat ik iets tegen de veiligheidsdiensten heb, wel omdat ik denk dat er te weinig waarborgen zijn (met name in relatie tot de vraag welke buitenlandse diensten de gegevens in handen kunnen krijgen) en omdat de bewaartermijn van drie jaar te lang is.
Ook geloof ik - misschien nog belangrijker - dat er in algemene zin nog te weinig rekening wordt gehouden met het feit dat technologie niet neutraal is, dat besef zie ik te weinig terug bij de beleidsmakers. Met een eventuele meerderheid voor een tegenstem hoop ik dat men de inhoudelijke kritiek serieus neemt en dat men wellicht geneigd zal zijn om de wet op onderdelen aan te passen.

3. Bronnen van informatie?
Info verzameld via verschillende online en offline bronnen en beschouwingen. Ik vond het dossier van Follow the Money relevant en behulpzaam: en ook dit stuk in De Groene vond ik goed

Alberdingk Thijm

1 Wat ga je stemmen?
Tegen

2. Om welke redenen?
Uitwisseling met buitenlandse diensten

3. Hoe heb je informatie verzameld?

Namens de coalitie burgers tegen Plasterk voer ik al vier jaar procedure tegen de huidige Wiv. Mede onder druk van die zaak zijn in de nieuwe Wiv waarborgen opgenomen, bijvoorbeeld dat onze diensten geen gegevens mogen gebruiken van buitenlandse diensten die in strijd met mensenrechten zijn verkregen. Die waarborgen zijn echter onvoldoende. Bovendien worden die waarborgen twee jaar opgeschort.
Dat lees je pas in artikel 166, zo’n 80 bepalingen na de introductie van die waarborgen in artikel 88. Zelfs in de wet zelf tracht men vrij cruciale informatie weg te moffelen.