Grote klapper blijft uit met pc-verslaafde kraker

Voor het nieuwe High Tech Crime eenheid van de landelijke recherche - die er na een valse start was dit een prestigezaak: de kraak waarbij een bijna uitontwikkeld spel was ontvreemd en er van andere amusementsbedrijven ook code was gestolen.  

Indrukwekkende kraken  

Immers, hier viel voor justitie internationale eer te behalen. In het geding waren bedrijven uit Amerika, Korea en Griekenland die in januari en februari 2007 schade hadden gelopen door inbraken en diefstal van de toen 21-jarige Peter de R. uit het Gelderse Beusichem. De namen van de gedupeerden werden niet bekend, maar tijdens de zitting in Rotterdam op dinsdag 17 juli 2007 wel, met het requisitor waarin de verdachte van vijf computerinbraken werd beschuldigd: 

• Bij de Griekse spelontwikkelaar Aventurine had Peter de R. trof De R. via een lek in een php-script en een open poort bestanden aan met gebruikersnamen en wachtwoorden (zoals 'administrator') die toegang gaven tot de downloadomgeving van het spel Darkfall online dat nog in ontwikkeling was. Hij downloadde het en deelde het met een compagnon, ene 'Ricky' die niet is vervolgd.
• Een tweede slachtoffer was Zenimax annex Bethesda Softworks, een Amerikaanse spelontwikkelaar die de grote drie Sony, Nintendo en Microsoft tot haar klanten mag rekenen. Dat De R. hier code stal was een blamage voor het bedrijf. De R. downloadde de code van het in ontwikkeling zijnde spel Fallout 3 alsmede een overzicht van de ontwikkelkosten van het spel.
• Ook Inca Internet Co. ltd in Korea, notabene zelf actief in beveiliging, liet De R. binnen of code te ontfutselen van beveiligingssoftware, nadat deze bestanden met logins en wachtwoorden wist te achterhalen
• Op de website voor cartoons The Noob heeft De R. een gewone banner vervangen door een clickbanner.
• Inbraak in het systeem van DA Drogisterij Santé in Coevorden, en bedrijfsdata te stelen inclusief de complete administratie van het bedrijf.

Goed recherchewerk  

De rechercheurs op de publieke tribune tijdens de strafzitting stelden met tevredenheid vast dat advocaat Joop van de Beek uit De Bilt (een pro deo verbonden idealist, van oorsprong theoloog en later begrafenisondernemer) er niet eens aan begon om het technisch bewijsmateriaal te bestrijden. Dat was waterdicht. De R. had dan ook vier inbraken bekend tijdens politieverhoren.  

Alleen voor een vijfde kraak legde hij geen bekentenis af. De R. zei dat de complete administratie van DA Drogisterij Santé op zijn pc daar 'toevallig' was terechtgekomen, via een Duitse ruilsite Rapidshare. "Ik heb geen idee hoe de gegevens op mijn pc zijn gekomen", zei hij, in de hoop dat het geloofwaardig zou klinken. Bij de drogist waren geen braaksporen aangetroffen, noch op de pc van de verdachte.  

De behandelend rechters V. Mul, J. Poell en G. van der Ven: "Is het niet waarschijnlijk dat u die hack zelf heeft geplaatst?" Nee, dat was niet zo, hield De R. vol. Op genoemde Duitse ruilsite downloadde de verdachte 'wel eens wat' waarvan de aard volgens hemzelf niet duidelijk was. Daar kon best een eens bedrijfsadministratie van een drogist doorheen glippen en zich in een mapje op de pc nestelen waar De R. naar eigen zeggen nimmer meer acht op sloeg.  

Criminelen en brutale advocaten   Benarder werd zijn positie tegenover de rechters even toen hij meldde 'wel eens' benaderd te zijn om in opdracht in te breken en data te bemachtigen; voor 5.000 dollar. Hij zie in eerste instantie dat het hem 'niet gelukt' was op het gewenste bestand bij inbraakpoging te leveren. Later werd dat, mede in de woorden van de advocaat, dat hij het aanbod voor de inbraakopdracht had afgeslagen. Dat maakt nogal een verschil, maar de rechters vroegen niet door of hij nu wel of niet aan de betaalde opdracht was begonnen. Duidelijk werd daarmee dat in het krakersgilde professionele criminelen anoniem hackers werven.  

Overigens maakte dit geen onderdeel uit van de tenlastelegging. Het ging slechts om het vaststellen van de ernst van de activiteiten van De R. Was hij nu een professionele kraker of een toevallige passant in het land der avonturiers, voor wie het onderdeel uitmaakt van verveeld computeren om een wat te hacken?  

Dat laatste volgens hemzelf, en uiteindelijk ook volgens de officier van justitie en de rechters. Maar al in 2005 waren advocaten thuis langs geweest van Blizzard Entertainment want De R. had code ontvreemd van World of Warcraft. In de privéactie werd hij gedwongen om zijn harde schijven mee te geven. "Dan was de zaak afgehandeld", aldus De R.  

Met andere woorden: dan wilde Blizzard Entertainment afzien van aangifte. Hoe legaal deze 'powerplay' van de advocaten was, kwam niet meer aan de orde. Het wederrechtelijk vorderen van harde schijven stond tegenover de inbraak van de hacker. Oog om oog, tand om tand, ofwel de politie buiten houden.

Kicken in verveling

Dus De R. was een gewaarschuwd man, zeiden de rechters en de officier. Waarom was hij toch weer begonnen met hacken? "Dat vraag ik me ook steeds af. Het was nooit voor het geld. Ik had nooit de bedoeling om echt te stelen", kwam het er zacht uit bij De R. De reden om te hacken was 'de kick'. "Ik heb er een tijdje heel veel over gelezen en het leek me interessant. Toen ben ik was gaan proberen en experimenteren. Het bleek dat ik er wel goed in was."   Dat was het signaal voor de rechters om over te gaan op de sociale toer. De rechtszaak leek daarmee een terugblik naar de jaren zeventig toen de rechtspraak zichzelf een sociale taak toebedeelde. De afgelopen vijftien jaar werd rechtspraak alsmaar strenger en meer gericht op bestraffing en genoegdoening voor slachtoffers.  

Te meer was hier een harde opstelling verwacht daar het een van de weinige strafzaken in computercriminaliteit was die makkelijk kon slagen. De altijd zo moeilijke bewijsvoering door de officier bij computervredebreuk - vooral omdat nauwelijks is te hard te maken dat de verdachte erachter zat in plaats van zijn hond - kon hier immers achterwege blijven.  

"Als ik u zo bekijk en beluister bent u een keurige jongeman, met een bijna idiote belangstelling voor computers en technologie. Daar is waar u goed in bent. U bent ook een eenzame man die urenlang achter zijn zijn pc verbleef en geen tijd nam om eens met de beide benen op de grond te komen. Bent u zich niet rot geschrokken?"  

Spijt en tranen  

Dat was een inkoppertje voor De R.: "Behoorlijk. Ik heb nooit beseft dat het zo'n zwaar delict zou zijn. In principe dacht ik dat ik niemand kwaad deed."  

De rechter: "Nee, u heeft niemand pijn gedaan en geen klappen uitgedeeld. Maar u wist heel goed dat het verboden was." Waarop de rechters wel wilde weten of De R. wel eens een biertje met vrienden ging drinken en of hij dan ook over andere onderwerpen sprak dan over de pc-activiteit. "Jawel, over nieuws, sport, voetbal, vrouwen..."  

De pc was het domeintje van deze werkloze, vaak tot 3 uur 's nachts, maar hij sprak er niet of nauwelijks met anderen over. "Ik kon alleen slapen als ik het gezoem van de ven[tilator van de pc, red.] kon horen." Tijdens de 3,5 maand voorarrest moest hij het met enkel televisie doen. Een geluk voor hem, zo grapte hij onbewust, was het ongeveer gelijke geluid van de ventilator van de cel in het Huis van Bewaring. Die bracht hem in slaap, en die vatte De R. veelvuldig.  

De pc-verslaving was reden tot zorg voor de reclassering. De afhankelijkheid zou hem weer aan het scherm kunnen kluisteren, met mogelijke recidive van dien. Zelf zei De R. zijn lesjes voorgoed geleerd te hebben.  

Alcoholist als advocaat  

Daarbij kwam het curieuze feit dat de verdachte inmiddels per 1 augustus door een nabij gevestigd bedrijf een baan is aangeboden, op de computerafdeling. "Maar dat is zoiets als een alcoholverslaafde tot kastelein maken", merkte een rechter snedig op.  

Aan de andere kant was dat de enige strohalm die de jongeman nu kon grijpen om uit het stramien van slapen en computeren te geraken. Dat beseften ook de rechters. Hij moest tijdens het voorarrest al overgeplaatst worden naar een ander Huis van Bewaring, omdat het harde bestaan tussen geïnterneerden verkeerd viel voor deze 'eenzame man'. De R. moet, vinden ze, hulp krijgen om een sociaal leven op te bouwen. Hijzelf: "als ik had geweten hoe erg het was had ik al hulp gezocht."  

Maar u bent, vroeg de rechter, toch in 2005 al gewaarschuwd door het bezoek van de advocaten. De R.: "Het is zo ontzettend uit de hand gelopen. Het ging zo raar." Hij wilde behalve gaan werken ook 'certificaten halen' die nodig zijn in het IT-werk. "en misschien iets sporten, maar dat weet ik nog niet."  

Eis Officier  

De officier Bart den Hartigh voerde de spanning wel op met zijn requisitoir dat begon met de ernstige schade die computerkraken voor de maatschappij tot gevolg kan hebben: "Bijvoorbeeld de medicatie in ziekenhuizen is afhankelijk van informatiesystemen. Ontregeling kan levensgevaarlijke schade tot gevolg hebben. Dit soort mensen moet zich beseffen dat het geen spelletjes zijn die ze doen maar dat ze grote schade berokkenen aan de echte wereld. En die is kwetsbaar met haar afhankelijkheid van systemen."  

Om nog te benadrukken: "Een inbraak in een computer lijkt netter dan een fysieke inbraak, maar is dat niet. Hacking is geen onschuldig vermaak. Hier past een flinke straf, want mijnheer is al vijf jaar bezig, en ook 2,5 jaar geleden al gewaarschuwd. De kans op herhaling is reëel. Een waarschuwing helpt niet. Dit verdient een voorwaardelijke straf."  

Vervolgens hield ook de officier zich bezig met de sociale aspecten en zag verzachtende omstandigheden. Hij meende, met de reclassering, advocaat en rechters, dat de jongeman zo snel mogelijk aan het werk moet om zijn stramien te doorbreken. Officier Den Hartigh vorderde een straf die vrijwel gelijk staat aan het voorarrest van de verdachte hacker: vier maanden cel. Hij zit al 3,5 maand in voorarrest en op 31 juli 2007 zou de uitspraak volgen. Wel kwam daar als eis nog 8 maanden voorwaardelijk met als extraatje een eis van 100 uur werkstraf voor De R.

Dan waren er nog flinke eisen tot schadevergoeding. Zenimax/Bethesda vorderde bijna 69.000 euro schadevergoeding. De officier van Justitie vond dat weinig realistisch gezien het berekende uurtarief van 650 dollar, ook al ging het hier om 'Big Apple' tarieven. De rechter trok in twijfel of dit directe schade betrof: "Als je toch een pak koffie steelt in een supermarkt dan is de directe schade weinig meer dan dat pak koffie." Volgens advocaat Diederik Stols DLA Piper(ook columnist bij Netkwesties) hadden de Amerikanen zo veel kosten gemaakt om de aard van de ellende vast te stellen en aan de juridische procedures, en dat betreft wel directe gevolgen. De eis van Aventurine die Stols op tafel legde was bescheidener, met een bedrag 19.000 euro. Of dat in de praktijk wat uitmaakt valt te bezien want vermogen heeft de verdachte niet. Van een kale kip kun je niet plukken. Een civiele zaak voor schadevergoeding zat er dan ook niet in. Zo loopt deze op het oog indrukwekkende strafzaak toch min of meer met een sisser af. Peter de R., tot deze zaak nog met een blanco strafblad, krijgt een voorwaardelijke straf als stok achter de deur om niet in herhaling te vervallen.  

Alles bij elkaar luidde de impliciete conclusie dat hier sprake was van een zielig geval en niet van een zware computerkraker met criminele intenties. Waarmee de gewekte verwachtingen van een spraakmakende zaak niet werden ingelost, maar wellicht een jong leven op het rechte pad is ingezet.

Vonnis: geen schadevergoedingen

De meervoudige strafkamer van de rechtbank Rotterdam veroordeelde de nu 22-jarige computerkraker Peter de R. in Beusichem vrijwel conform de eis: 12 maanden cel waarvan acht voorwaardelijk met een proeftijd van twee jaar. De eis voor een werkstraf van 100 uur werd door de rechters vertaald naar 50 uur taakstraf.

Daarmee kwam Peter de R. direct al op vrije voeten. Hij had al vier maanden in voorarrest doorgebracht. Dat was een zware periode voor de jonge delinquent. Hem werden vijf kraken ten laste gelegd. Daarvan zijn er vier bewezen geacht; de vijfde met diefstal van een complete administratie van een drogist kon niet afdoende worden bewezen, vond de rechtbank.

De ingebrachte vorderingen als schadevergoeding van de beide spelproducenten heeft de rechter afgewezen. Het ging om ruim 15.000 euro van Aventurine en 69.000 dollar van Zenimax/Bethesda. De rechters vinden dat in het strafproces niet voldoende duidelijk gemaakt kan worden dat dit om directe schade gaat als gevolg van de inbraken. Dat zou een civiele zaak moeten uitwijzen.

Het directe op vrije voeten komen van de computerkraker is een succes voor advocaat Joop op de Beek. Hij benadrukte tijdens de zitting de sociale aspecten van de daad. De jongeman was sociaal gebrekkig opgevoed en vanuit een computerverslaving tijdelijk op het verkeerde pad geraakt.

De officier van justitie heeft er vrede mee en gaat niet in beroep. Voor hem was het belangrijk dat in deze zaak met afdoende bewijsmateriaal een celstraf tot stand kwam.

De verdachte had, samengevat, bij twee bedrijven, Aventurine en Zenimax, de computer gehackt om op die wijze online een nog niet op de markt gebracht of geheel ontwikkeld computerspel te kunnen spelen. Bij Aventurine ging het om de MMORPG Darkfall Online. Daarnaast heeft hij bij een derde bedrijf de computer gehackt om vertrouwelijke productgegevens en broncodes van software over te nemen. Bij een vierde bedrijf heeft verdachte in de computer ingebroken om een inkomstengenererende clickbanner te kunnen instaleren.