Facebook auteursrecht hoax is reëel protest

Het zullen niet veel Facebook-gebruikers ontgaan zijn, de Copyright Hoax op Facebook, zoals het bericht genoemd wordt.

"In antwoord op het nieuwe beleid op Facebook geef ik hierbij aan dat op mijn persoonlijke gegevens, illustraties, schilderijen, teksten, professionele foto's en video's, enz (als gevolg van de Berner Conventie) mijn copyright rust. Voor commercieel gebruik is dus te allen tijde mijn schriftelijke toestemming vereist! (Een ieder die dit bericht leest kan dit kopiëren en op hun Facebook plakken. Diegene zijn dan tevens beschermd volgens het auteursrecht.)"

Engels:

“In response to the new Facebook guidelines I hereby declare that my copyright is attached to all of my personal details, illustrations, comics, paintings, professional photos and videos, etc. (as a result of the Berner Convention).
    For commercial use of the above my written consent is needed at all times!

    (Anyone reading this can copy this text and paste it on their Facebook Wall. This will place them under protection of copyright laws. By the present communiqué, I notify Facebook that it is strictly forbidden to disclose, copy, distribute, disseminate, or take any other action against me on the basis of this profile and/or its contents. The aforementioned prohibited actions also apply to employees, students, agents and/or any staff under Facebook’s direction or control. The content of this profile is private and confidential information. The violation of my privacy is punished by law (UCC 1 1-308-308 1-103 and the Rome Statute).

    Facebook is now an open capital entity. All members are recommended to publish a notice like this, or if you prefer, you may copy and paste this version. If you do not publish a statement at least once, you will be tacitly allowing the use of elements such as your photos as well as the information contained in your profile status updates.”

Afgelopen week kreeg ik echter vanuit meerdere kanten dezelfde soort boodschap op Facebook te zien. Of het nou vanuit Canada, Australië of Nederland was, vrienden onderstreepten het belang van hun auteursrecht:

“Er wordt totaal voorbijgeschoten aan de onderliggende boodschap.Die is heel duidelijk: Facebook-gebruikers willen niet dat Mark Zuckerberg zeggenschap heeft over hun werk en daar ook nog eens economische voordelen uit mag halen!”

Echte voorwaarden Facebook

Momenteel wordt de aandacht vooral gericht op het feit dat de circulerende Facebookmededeling een hoax is, een onjuiste mededeling. En dat klopt. Juridisch-technisch is de boodschap niet juist en volkomen nutteloos. Bij inschrijving op Facebook ga je namelijk akkoord met algemene voorwaarden, inclusief de rechten over de foto’s, video’s of teksten die je er publiceert.

De ongeldige mededeling is echter wel een teken aan de wand: Facebookgebruikers willen niet dat Mark Zuckerberg zeggenschap heeft over hun werk en daar ook nog eens economische voordelen uit mag halen. Is dit een logische reactie op de algemene voorwaarden aangaande het auteursrecht?

Sinds het ontstaan van Facebook zijn er bijna 220 miljard foto’s gepubliceerd en wordt er 330 miljoen keer per maand een video bekeken via Facebook. Auteursrecht speelt dus een grote rol op het platform. De hoax impliceert dat Facebook deze werken commercieel zou mogen gebruiken. Dat zou dus kunnen betekenen dat Facebook met onze werken een reclamecampagne mag starten? Wat is hiervan waar?

De voorwaarden van Facebook over het intellectuele eigendomsrecht beginnen mooi:

“Je bent zelf eigenaar van alle inhoud en informatie die je plaatst op Facebook en in je privacy- en app-instellingen kun je bepalen hoe dit wordt gedeeld.” (art.2)

Het feit dat je eigenaar bent van jouw content of van jouw intellectuele eigendomsrecht, zegt nog niet zoveel. Een voorbeeld: ik ben en blijf de eigenaar over mijn artikel als ik een krant toestemming geef om dit gratis en waar dan ook te publiceren, en ook aan derde partijen te verkopen. Van die inkomsten hoef ik helemaal niets terug te zien. Het is ruilhandel: de krant geeft me een podium en ik mijn werk. En dit is ook precies zoals het er op Facebook aan toe gaat, blijkt.

Licentie

Uit artikel 2.1 volgt dat “voor inhoud waarop intellectuele-eigendomsrechten rusten, zoals foto’s en video (IE-inhoud), geef je ons nadrukkelijk de volgende toestemming (..).” Hiermee geef je een licentie aan Facebook om jouw beschermde werken te mogen gebruiken.”

En dat mag Facebook voor het volgende: “je verleent ons een niet-exclusieve, overdraagbare, royaltyvrije, wereldwijde licentie om alle IE-inhoud te gebruiken die je plaatst op Facebook of in verband met Facebook (IE-licentie).”

Wat betekent dit nu?

niet-exclusief: je hebt nog steeds de mogelijkheid jouw werk op dezelfde manier met andere mensen en bedrijven te delen. Je geeft Facebook dus niet het alleenrecht over jouw werk.

overdraagbaar: Facebook mag ook aan derde partijen jouw werk doorlicentiëren.

royalty-vrij: je verleent deze toestemming gratis. Facebook hoeft jou niet te betalen voor het gebruik van jouw werk.

wereldwijd: Facebook mag overal ter wereld jouw werk verspreiden.

Gebruiken is …..

“Met “gebruiken” bedoelen we gebruiken, kopiëren, openbaar publiceren of weergeven, distribueren, wijzigen, vertalen en afgeleide producten maken van.”(art 18.7)

Normaalgesproken kan het wijzigen van jouw werk schending van het recht opleveren. Dat begrijpt Facebook. Vandaar dat zij alvast toestemming hebben gevraagd om je werk te mogen wijzigen. En wat precies afgeleide producten zijn, dat is niet geheel duidelijk. Het lijkt er in ieder geval op dat Facebook op een dag zou kunnen besluiten producten te maken met jouw afbeelding erop! En dat, als jij diezelfde producten zou willen maken, je nog wel eens auteursrechtinbreuk zou kunnen plegen ook.

Beëindiging

“Deze IE-licentie eindigt wanneer je jouw IE-inhoud of je account verwijdert, tenzij je jouw inhoud hebt gedeeld met anderen en zij de inhoud niet hebben verwijderd.”

In de praktijk zal dus voor veel van jouw werken betekenen dat de licentie van Facebook voor zijn gebruik er altijd op blijft rusten. Ook als je zelf jouw werk verwijderd hebt.

En over verwijderen gesproken: “Wanneer je IE-inhoud verwijdert, wordt deze verwijderd op een manier die vergelijkbaar is met het legen van de prullenbak op een computer. Je begrijpt dat verwijderde inhoud echter gedurende een redelijke tijd mogelijk aanwezig blijft in back-ups (maar niet beschikbaar is voor anderen).”

Anderen geven ook toestemming voor verspreiding van jouw werk: “Met de inline-publiek-selectie kun je de privacy van je status-updates, foto’s en gegevens beheren. Je kunt dit doen zowel tijdens als na het delen van inhoud. Houd er rekening mee dat de mensen waarmee je inhoud deelt, je gegevens altijd met anderen kunnen delen (ook met apps).”

Kortom, alles wat jij deelt op Facebook, mag ook weer verder gedeeld worden. Zowel met vrienden als met bedrijven. Je hebt dus niet heel veel controle meer over jouw werk, omdat apps ook weer zo hun eigen voorwaarden hanteren. Dit is logisch, want dit is de kern van het ‘delen’ van het sociale netwerk.

Een halve hoax

Het rondzwermende Facebook-bericht mag dan juridisch-technisch een broodje aap zijn, een geheel onjuiste boodschap als een vorm van protest is het dus zeker niet. Facebook mag inderdaad al het werk dat je op hun platform plaatst, of het nu beschermd is of niet, gebruiken, wijzigen of er afgeleide producten van maken. En dit alles ook voor commercieel gebruik zonder een vergoeding te hoeven betalen.

Gezien de snelle verspreiding van de hoax zijn er kennelijk veel Facebook-gebruikers die deze voorwaarden graag veranderd zouden willen zien. En als Facebook oog heeft voor haar gebruikers, lijkt me dit ook een heel mooi moment om hierover de discussie aan te gaan.

Tip: gebruik links

Onmogelijk is het niet, maar bijna wel, om geen Facebook te gebruiken. En laten we eerlijk wezen, juist door het enorm grote netwerk van 1 miljard gebruikers kan jouw werk zich ook snel verspreiden en bekendheid genereren. Facebook is een geweldige uitvinding, waar je als maker heel veel voordeel uit kunt halen, ook als je wel al jouw werken beschermd wil houden. Hoe doe je dit?

1. Deel jouw werk niet met anderen. Het nadeel hiervan is wel dat je werk minder verspreid raakt over het netwerk.

2. Upload geen beschermde werken, maar gebruik linkjes. Plaats je werk op een andere website, waar je werk wel beschermd is. Op Facebook plaats je dan alleen de link.

3. Maak een selectie. Bepaal welke werken je wil gebruiken voor promotie en welke niet.

4. Gebruik een watermerk.

5. Plaats lage resolutie-materiaal op Facebook.

6. Lees de voorwaarden van applicaties, indien je bang bent om controle over je werk te verliezen.

7. Plaats je eigen naam erbij. Op deze manier ben je altijd vindbaar en kunnen geïnteresseerden jou direct benaderen.

8. Stoor je er niet aan. Omdat je de kans klein acht dat Facebook haar positie op het spel zal zetten.

De laatste klinkt wellicht verrassend na alle waarschuwende woorden over de vergaande rechten van Facebook, maar Facebook zelf zal niet zo snel aan de haal gaan met teksten, foto’s en video’s die haar deelnemers publiceren.

Dan zou er pas echt een storm losbarsten.