Opt-in eis aan bedrijven als Google

Net als een jaar terug permitteer ik me een column in m'n 'blaadje'. De voorspelling van begin 2007 kunt u nog eenvoudig controleren. Internet is onverbiddelijk in deze.

M'n voorspelling voor 2008 dan maar: de strijd rond privacy zal in de Westerse wereld oplaaien. Met, mag ik hopen, Google als belangrijkste doelwit. De Europese privacywakers onderzoeken al hoe ze moeten omgaan met de opslag van zoekdata die de meeste diensten zich permitteren. En komen in de loop van 2008 met hun oordeel.

Laat ik het heel simpel houden: het is goed voor de mensheid - het woord 'cruciaal' even vermijdend - als er een opt-in regime komt voor opslag van data: vanaf elk nummerbord van een internetverbinding (IP-nummer) moet personen en organisaties zelf kunnen bepalen of Google en andere diensten hun data die ze afvangen met communicatie via hun diensten mogen opslaan.

Vandaar nog eens luid en duidelijk: sta niet toe dat bedrijven zelf automatisch persoonlijke data van bezoekers mogen opslaan met persoonsgegevens zoals een IP-nummer.

Google kan nog lang 'do no evil' roepen maar meer en meer is het bedrijf speelbal van krachten die de goedwillende oprichter Sergey Brin en Larry Page niet meer kunnen beheersen. Dat begint al met de financiële eisen. Er ontstaan een heleboel nieuwe belangen. Zoals public relations. Luister maar eens hoe een p.r. man in Londen me in een interview (MP3) met de verder correcte privacychef Peter Fleischer de mond probeert te snoeren. Dat vind ik nu 'evil'. We hadden trouwens eerder al een aardig verhaal over Google en privacy.

Google huivert van deze opvatting over opt-in. Ze wil data kunnen opslaan voor individueel gerichte reclame en diensten. Die wens is terecht. Maar uit dit dan ook eerlijk! Fleischer zegt dat opslag van zoekdata op IP-nummer voor een periode 18 maanden van iedereen vooral nodig is voor fraudebestrijding. Zou het?

Erger is nog dat Google voortdurend de suggestie wekt dat de opslagperiode van 18 maanden overeenkomt met eisen van overheden, zoals van de Europese Commissie. Brussel heeft inderdaad een (maximum) periode van 18 maanden vastgelegd voor opslag van data. Maar het gaat om opslag van verkeersgegevens. Voor zoekdata is die eis niet van toepassing.

Zo'n opt-in regime moet niet enkel zoekdiensten behelzen, maar allerhande sites. Om eens een zijstraat te noemen: wel eens gekeken naar de privacyverklaring van De Telefoongids? Dat gaat over cookies met een volstrekt ontoereikende verklaring over wat de Telefoongids opslaat, voor welk doel en hoe lang.

Ook voor dit soort diensten vind ik: opt-in moet gelden. Natuurlijk kan iedereen zelf de cookies regelen via zijn browser. Maar het is principieel onjuist als je gangen a-priori worden gevolgd.

Laat bedrijven ons de voordelen uitleggen van cookies en andere persoonlijke dataopslag voor het gebruik van hun dienst. Privé data worden dan een transparant betaalmiddel, met een zichtbare waarde. En vervolgens laten aanvinken of ik ermee akkoord ga. Exact hetzelfde als voor e-mail marketing. En de opt-in plicht voor opslag bij bedrijven is veel eenvoudiger te handhaven dan de opt-in eis van spam, dus gaat het wel werken.

Voor bedrijven is dit bepaald onprettig en wellicht gaat het in sommige opzichten zelfs te ver. Maar het stelt me gerust dat ik wettelijk ben beschermd. Met dataopslag zijn we immers nu nog vogelvrij. We nemen dat als een 'fact of life'. Wel eens een mededeling gehad van een bedrijf dat u in een bestand bent opgenomen? Ik niet.

Ik ben ook niet zo'n voorstander van die pavlovreacties van privacyfanaten. Zo'n vaart loopt die schending nog niet. Maar toch moet je zelf kunnen kiezen. Ik vind het fascinerend dat mensen die ik acht als Vincent Everts heel veel zakelijk en privé online publiceren (Twitterkanaal Zoomz). Dat is een keuze. En die moeten wij individuen zelf maken. En niet bedrijven voor ons.

Overheden en dataopslag is een veel moeilijker verhaal, want een collectieve keuze. De situatie is wel zorgelijk. Ook dit zal gelukkig tot veel meer debat leiden over de hoogte van de prijs van veiligheid. Ook deze betaling (van veiligheid) moet transparant worden.