Afnemende terrorismeangst; privacy wint terrein

Ze kreeg te horen dat ze heulde met terroristen, iemand noemde haar ooit een privacyfetisjist. Op z’n best werd ze een beetje raar aangekeken. ‘Nederland was tot voor kort het land waar je voor gek werd verklaard als je vertelde dat je met privacy bezig was’, vertelt D66-europarlementariër Sophie in ’t Veld over de eerste jaren dat ze zich in Europa stortte op privacy.

Toen ze in 2004 in het Europees Parlement kwam stond het onderwerp, zoals ze zegt, ‘nou eenmaal niet zo op de agenda’. Het was de periode waarin 9/11 nog vers in het geheugen lag. De ene na de andere maatregel om ‘terroristen te vangen’ werd ingevoerd. Zo kregen veiligheidsdiensten meer bevoegdheden om telefoons af te luisteren en het internetverkeer af te tappen. Landen wisselden passagiersgegevens en bankgegevens met elkaar uit.

Wie begon over privacy kreeg in die periode meteen ‘9/11’ als tegenargument in z’n gezicht gedrukt. En niet alleen dat argument werd gebruikt in de jaren na 2001. Wie kon er nu iets hebben tegen cameratoezicht als je er agressieve jongeren mee op kunt pakken, wie kon er tegen het aftappen van internet zijn als je er pedofielen mee op kunt sporen?

Technologie en het verzamelen en doorzoeken van veel persoonlijke informatie was het afgelopen decennium voor veel politici dé oplossing voor heel veel problemen.
Maar in 2011 ziet de wereld er anders uit. Tien jaar na de aanslagen op de Twin Towers is privacy opeens aan de winnende hand, bezig met een comeback. In ‘t Veld is ineens een politicus die zich met een hip onderwerp bezighoudt.

‘Ik word de laatste tijd veel uitgenodigd voor seminars, spreekbeurten en interviews over privacy’, zegt de politicus die – jawel – net uit een bijeenkomst komt over de bewaarplicht van telecomgegevens. Ook in Den Haag is er veel meer belangstelling voor het onderwerp. In ’t Veld: ‘Jarenlang werd de ene na de andere maatregel zonder veel nadenken ingevoerd’.

Nu niet meer. Maatregelen worden zelfs teruggedraaid. Zo besloot minister Piet Hein Donner in april om vingerafdrukken van paspoortaanvragers niet langer op te slaan in gemeentelijke databanken en werd de invoering van het Elektronisch Patiënten Dossier (EPD) stopgezet.

Draai

Zelfs de VVD, die met Fred Teeven een van de meest uitgesproken anti-privacy-politici van de laatste jaren in huis had, zit nu meer op de privacylijn. Ja, de VVD van Teeven, die in 2008 nog in Trouw zei: ‘Van mij mogen er juist best meer privacybeperkende maatregelen komen’. En die in datzelfde jaar over het bewaren van telecomgegevens in de Volkskrant zei: ‘Het liefst tot in de eeuwigheid.’

Die draai lijkt vooral te komen door de komst van VVD-privacy-voorvechter Jeanine Hennis-Plasschaert naar de Tweede Kamer. ‘Zo’n betrokken politicus kan een hele partij daarin meetrekken’, zegt Arnold Roosendaal, privacy-onderzoeker aan de Universiteit van Tilburg.

Terwijl van oudsher vooral D66 en GroenLinks zich bezighielden met het onderwerp, wordt nu ook steeds vaker de VVD genoemd als partij die niet alleen maar aan het crimefighten is, maar ook pro-privacy is. Ook de SP en de PvdA zitten veel meer boven op de bescherming van onze persoonlijke gegevens de laatste tijd.

Lees verder bij De Pers