Grote technologiebedrijven zoals Google en Apple moeten zich houden aan strenge verplichtingen. Het is dus niet vreemd dat het juist deze bedrijven zijn die over de wetgeving klagen. Volgens de DMA zijn deze bedrijven, net als Meta, Amazon en Microsoft, poortwachters. Met andere woorden: bedrijven die door hun machtige positie in de digitale economie bepalen hoe andere bedrijven en consumenten toegang krijgen tot hun platform.

Klachten over de DMA

Maar de vraag is wel of de Europese Unie nog wel een aantrekkelijke markt blijft, nu bedrijven steeds meer klagen over het bestaan van de DMA. Met name de Big Tech-bedrijven klagen er al sinds de invoering in maart 2024 over. De DMA zou te streng zijn en te ver gaan. Een reden waarom een bedrijf als Apple zou besluiten om bepaalde functies, diensten en producten mogelijk in de toekomst niet meer in de Europese Unie uit te brengen. Maar is die reactie terecht, of toch overdreven?

De Europese Unie kan aan de hand van de DMA concerns als ‘poortwachter’ aanmerken. Die bedrijven hebben een jaaromzet van minimaal 7,5 miljard euro binnen de EU, of een wereldwijde waarde van minstens 75 miljard euro. Deze bedrijven bedienen maandelijks miljoenen gebruikers.

Onder de DMA moeten appwinkels alternatieve betaalmethoden toestaan, mag eigen software niet zomaar als voorkeurskeuze worden geïnstalleerd en moeten berichtenapps ‘interoperabel’ zijn met die van concurrenten. Bedrijven die zich er niet aan houden, kunnen een boete van wel tien procent van hun wereldwijde omzet krijgen.

Waarom met name Big Tech klaagt

Maar voor Big Tech-bedrijven als Google en Apple is het verdienmodel grotendeels gebaseerd op een monopolie. Dus moet Apple van de Europese Unie verplicht alternatieve appstores op de iPhone toelaten. Maar Apple is daar al jaren op tegen, omdat dit volgens het bedrijf de veiligheid van het ecosysteem in gevaar zou brengen. Google moet andere zoekmachines meer ruimte geven, waardoor haar advertentie-inkomsten uit de Europese Unie dalen.

De techreuzen vinden dat de DMA de innovatie kan afremmen. Ze vinden dat hun zorgvuldig opgebouwde ecosystemen worden opengebroken. Een gevaar voor de veiligheid en gebruikerservaring. Het zou een van de redenen zijn waarom Apple sommige producten uit de EU wil verwijderen. Het zou onder meer gaan om AirPods en de Apple Watch.

Doel van strenge regels

De bedrijven vinden dat Europa doorschiet in haar reguleringsdrang en dat consumenten er alleen maar slechter van worden. Maar de DMA is niet zomaar in het leven geroepen. De wet bestaat, omdat Big Tech-bedrijven jarenlang dominant waren. Kleine ontwikkelaars en startups kregen geen eerlijke kans om te concurreren. Google zette zijn eigen diensten hoger in de zoekresultaten. Apple rekende bijna een derde van de prijs in de App Store als commissie en blokkeerde alle alternatieven.

Consumenten zouden dankzij de DMA meer keuzevrijheid en transparantie krijgen. Een van de goede pc tips is dat je als consument zelf kiest welke apps en programma’s je wilt gebruiken. En doordat nieuwe spelers een eerlijke kans op de markt krijgen, zou dat juist goed zijn voor de innovatie. De consument zou op die manier weer meer macht terugkrijgen.

Zet Europa zichzelf buitenspel?

Maar de Europese Unie neemt wel degelijk een risico met de DMA. Techbedrijven kunnen besluiten om bepaalde diensten of producten uit te stellen of helemaal niet te lanceren. Apple wil bijvoorbeeld functies beperken of duurder maken voor de Europese Unie. Apple Intelligence kwam lange tijd niet naar de Europese Unie, uit angst voor de DMA.

Er is een grote kans dat de innovatie daardoor naar andere markten verschuift, waar minder regels gelden. En er is kritiek dat de DMA vooral bestaande machtsstructuren aanpakt, maar zaken als kunstmatige intelligentie en de metaverse negeert. Als de regelgeving te star is, kan het de flexibiliteit van de Europese markt beperken, zo is de kritiek.

Uitvoering nog niet perfect

Dat de grote bedrijven zich zorgen maken, is dus niet zo vreemd. Het is een kwestie van een balans vinden tussen regulering en ruimte voor innovatie. Het staat buiten kijf dat de regels van de DMA erg streng zijn, maar mogelijk wel noodzakelijk. Met zelfregulering werkt de markt immers onvoldoende, hebben de techbedrijven zelf laten zien. Want anders zouden alleen Amerikaanse en Chinese bedrijven alle toegangspoorten controleren.

Toch is er wel ruimte voor verbetering. Het gaat er vooral om hoe streng de Europese Commissie zich wil opstellen. De tijd zal leren hoe effectief de DMA echt is.