In een nogal tendentieus stuk vol ongefundeerde aannames en selectieve feiten schrijven Marleen Stikker en Quirine van Eeden, naar aanleiding van de mogelijke komst van het grote datacenter van Facebook in Zeewolde, dat de besluitvorming over datacenters in ons land ondoorzichtig en ondemocratisch is.

Onder het impliciete mom van schimmige lobby krijgt de Dutch Datacenter Association (DDA) daarbij het gratuite verwijt betrokken te zijn geweest bij de nationale datacenterstrategie, in de vorm van de ontwikkeling van de 'Routekaart 2030 voor de groei van datacenters in Nederland'.

Wat Stikker en Van Eeden voor het gemak weglaten is dat juist de DDA pleit voor een nationale regie en nationale besluitvorming over de toekomst van datacenters en de digitale infrastructuur. Lokale ad-hoc besluitvorming over dit nationale belang is de DDA juist een doorn in het oog en zeker geen onderdeel van een soort 'lobbystrategie' waar de auteurs feitenvrij op zinspelen.

Landelijke toekomstvisie nodig

Want de wijze waarop het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) gehandeld heeft is inderdaad verre van optimaal, net als de manier waarop de besluitvorming nu lokaal in Zeewolde moet plaatsvinden.

Maar de verantwoordelijkheid hiervoor ligt niet bij Meta of de DDA, maar bij de Rijksoverheid, die zich enerzijds verschuilt achter de decentrale aanpak en anderzijds in achterkamers voorrang op het stroomnetwerk afdwingt, zonder dat de Kamer hiervan wist.

Wat Nederland nu nodig heeft is niet het 'not in my backyard'-achtige bashen van datacenters, maar een afgewogen toekomstvisie met daarin de baten en kosten van de digitale infrastructuur in het algemeen en die van de datacenters in het bijzonder.

Het belang van een veilige digitale infrastructuur (zeekabels, datacenters, glasvezelnetwerken) behoeft in het digitale tijdperk en de coronapandemie geen toelichting. Iedereen gebruikt steeds meer data en dankzij onze goede connectiviteit bleef de Nederlandse economie via fijnmazige online verbindingen (thuis)werken, winkelen en leren.

Daarbij wil elke consument streamen en op sociale media actief zijn. Bovendien kunnen sleuteltechnologieën als kunstmatige intelligentie en het 'internet of things' niet zonder de op datacenters gebaseerde cloud. Dat heeft geleid tot een datacenter-sector waar tegenwoordig al 11.000 m/v werken en waar indirect iedereen gebruikt van maakt die werkzaam is in de digitale economie.

Internet bespaart CO2-uitstoot van mobiliteit

Dat dit veel stroom kost, is waar en daarom doet de datacenterindustrie er alles aan om het zo zuinig en groen mogelijk te doen. Dit blijkt elk jaar weer in de publicaties van de Meerjarenafspraken van de Nederlandse overheid en uit de monitoring door het Internationaal Energie Agentschap, dat in 10 jaar tijd nauwelijks groei in energieverbruik zag van datacenters wereldwijd.

En dat op een oppervlaktetotaal in Nederland van 240 hectare, gemeten naar alle datacenters in ons land. In aanvulling daarop -en iets wat je minder vaak hoort- besparen datacenters veel energie in de vorm van minder afgelegde reiskilometers. Dus een realistische en genuanceerde blik zou dit belangrijke debat meer recht doen.

Grenzen stellen

Tot slot over Meta (Facebook), dat niet is aangesloten bij de DDA. Dat is een megabedrijf met een hypercommercieel verdienmodel, maar ook een platform met miljarden gebruikers, waaronder miljoenen Nederlanders. Dat zij willen uitbreiden is geen geheim en het is aan de politiek om hier de nodige -commerciële en fysieke- grenzen aan te stellen. Bijvoorbeeld via strenge mededingingsregels en stringent beleid voor ruimtelijke ordening.

Als onderdeel daarvan zal het ministerie van EZK werk moeten maken van een goede datacenterstrategie. De DDA denkt daarover graag mee, zoals bedrijfsleven en maatschappelijk middenveld in ons polderland altijd hun kennis mogen inbrengen. Dus ook in de digitale polder en uiteraard zo transparant en democratisch als Stikker en Van Eeden bepleiten.

*) Stijn Grove is directeur van de Dutch Datacenter Association (DDA)