Dopingzondaars publiceren?

Leuke vraag in het Belgische opinieweekblad Knack: “De sportwereld staat voor een dilemma: hoe verzoen je transparantie met de privacy van dopingzondaars?”

Eind september 2025 heeft de advocaat-generaal bij het Hof van Justitie van de Europese Unie in een advies aangaande de zaak tussen vier sporters en het Oostenrijkse antidopingagentschap gesteld dat de online publicatie van namen, sportdisciplines, schorsingsduur en redenen voor dopingsancties tegen de AVG indruist.

Het is een keuze tussen afschrikking en preventie van doping en bescherming van de persoonlijke levenssfeer van sportmensen. Hoogleraar sportrecht Frank Hendrickx (KU Leuven): “Een publieke website met namen en details gaat te ver. Informatie die online verschijnt blijft eeuwig bestaan, vaak zonder context of nuance. Dat maakt het problematisch. De AVG eist zuinigheid met persoonlijke informatie.”

In België oordeelde het Grondwettelijk Hof al in 2005 dat het Vlaamse Antidopingdecreet, dat destijds publieke bekendmaking van dopingsancties voorschreef, indruiste tegen de grondwet. Nu is er een besloten systeem, enkel toegankelijk voor sportbonden, organisatoren van sportwedstrijden en dopingbestrijders. Hendrickx: “Dat wordt wel vooral voor geschorste amateursporters toegepast. Voor dopinggevallen van elitesporters meent men dat namen wel gepubliceerd mogen worden, maar ik betwijfel of dat toelaatbaar is volgens onze grondwet en de privacywetgeving.”’

Als het Hof het advies volgt, is het met het laatste over en sluiten. Bovendien zou de uitspraak botsen met het voornemen van de mondiale dopingbestrijder WADA om vanaf 2027 alle dopingzondaars met naam en toenaam online te publiceren, professionals en amateurs

AP wil open online onderzoek inkaderen

Het staat iedereen vrij om online een profiel van wie dan ook bijeen te surfen. Heb je toegang tot KvK, Kadaster etc. dan kun je dat nog flink uitbreiden. Deze open source intelligence (Osint) door overheden moet echter beperkt worden als het niet gaat om verdenkingen.

Dat zegt de Autoriteit Persoonsgegevens. De toezichthouder vraagt de minister van Justitie en Veiligheid “dringend om een algemeen beleidskader” voor Osint: de opbrengsten van online persoonsgegevens verzamelen versus de kosten voor de privacy moeten in evenwicht zijn. “Pas daarna zal de AP toetsen of dat evenwicht daadwerkelijk is bereikt”.

De AP noemt het wetsvoorstel over internettoezicht door de Douane, waarover de AP einde september 2025 negatief oordeelde, en direct in een aparte brief eiste om Osint te beperken. Daar is bovenstaand bericht van afgelopen week aan gewijd

De Commissie modernisering opsporingsonderzoek in het digitale tijdperk (Commissie Koops) heeft al in 2018 geadviseerd over vorm en wenselijkheid van bepalingen in het nieuwe Wetboek van Strafvordering over “het stelselmatig overnemen van persoonsgegevens uit publiek toegankelijke bronnen”.

Lijkt me voor de speurders nogal moeilijk. Ik zou me uiteraard aan de regels houden met digitale profilering van smokkelaars, uithalers en andere jongens die met drugs een centje willen bijverdienen omdat een gewone baan met veel harder werken veel minder verdient. Maar dan ga je toch ’s avonds naar huis, en lekker verder prompten en Googelen? Of schrijft in werktijd informatie alleen op een kladje en belt die door naar de collega op het haventerrein.

Aan de andere kant: als ik zelf een keertje coke heb besteld voor een gezellige feestavond wil ik natuurlijk niet tot sint-juttemis in de databanken van de politie (gezellig gedeeld met de DEA) in Washington staan.

Nederland ‘neutraal’ over voorstel chatcontrol

Nederland onthoudt zich van stemming over een aangepast Europees voorstel voor detectie van online content door techbedrijven en verplichte leeftijdsverificatie voor risicovolle appwinkels en chatdiensten. Dat schrijft demissionair minister Foort van Oosten van Justitie en Veiligheid in een brief aan de Tweede Kamer.

De EU-Verordening ter bestrijding van online seksueel kindermisbruik (CSAM-verordening) komt op 26 november in stemming bij het Comité van permanente vertegenwoordigers van de regeringen van EU-lidstaten (Coreper).

In het voorstel dat nu voorligt is de fel bekritiseerde verplichte detectie van online seksueel beeldmateriaal van kinderen helemaal geschrapt. In plaats daarvan wordt voorgesteld de mogelijkheden die bedrijven nu op grond van een tijdelijke derogatieregeling hebben om op eigen initiatief te detecteren, permanent te maken. Het betreft bestaand materiaal van online seksueel kindermisbruik, nieuw materiaal en grooming. “Mede dankzij de inzet van Nederland is in het voorstel expliciet opgenomen dat niets in deze verordening mag worden opgevat als het opleggen van detectieverplichtingen aan aanbieders”, schrijft Van Oosten. Wel moeten chatdiensten maatregelen nemen voor meldingen aan een nieuw EU-centrum en verwijdering van online seksueel kindermisbruik. Dat doen ze eigenlijk al. Wel wordt leeftijdsverificatie voor app-stores en chatdiensten verplicht, wat nog op gespannen voet kan staan met beloofde bescherming van gebruikers en anonimiteit waar een dienst als Signal tegenaan kan lopen.

Standpunt: “Het verwijderen van verplichte detectie is een grote stap geweest richting de positie van Nederland. Het kabinet is het voorzitterschap hiervoor erkentelijk. Helaas zijn niet alle hierboven genoemde zorgen van Nederland weggenomen. Dat resulteert erin dat Nederland zich zal onthouden van stemming tijdens de Coreper-vergadering van 26 november en daarbij een stemverklaring zal afleggen langs de lijnen zoals hierboven geschetst.”

Massaclaim tegen Uber wegens vermeend illegaal gebruik van algoritmen

Worker Info Exchange is een massaclaim gestart tegen taxi-app Uber wegens vermeend illegaal gebruik van persoonsgegevens bij inzet van algoritmische prijsbepaling van taxiritten. De stichting Worker Info Exchange International (WIE International) dreigt namens chauffeurs met een claim als Uber de toepassing van algoritmes met het  Up Front Pricing-systeem niet drastisch wijzigt. Dit is in 2020 ingevoerd in plaats van vaste tarieven voor tijd, afstand en vaste commissie van 25 procent. In het nieuwe systeem is de commissie of afdracht door chauffeurs soms zelfs meer dan 50 procent van de ritprijs volgens WIE, maar de mediaan van 29 procent is iets hoger dan de voorheen 25 procent.

Echter, onderzoek met de Universiteit van Oxford op grond van 1,5 miljoen ritten van 250 chauffeurs wijst uit dat het overgrote deel van de chauffeurs minder verdient dan voorheen, zo’n 8-16 procent in Engeland. Vaak blijft er na aftrek van kosten minder dan het minimumloon over. In totaal zou Uber over de afgelopen jaren zo’n 8 miljard euro per jaar te weinig hebben betaald

Nieuw privacybaas Rijksoverheid

Jacques Eding is per 1 november 2025 Paul Severens opgevolgd als Privacy Adviseur Rijk (PAR), onder de CIO Rijk. Severens was vijf jaar actief en gaat al met pensioen. Eding werkt al bij BZK in functies voor databescherming, ook voor CIO Rijk. Hij schuift dus op.

Smadelijke, docht nu gewenste nederlaag FTC tegen Meta

De Amerikaanse Federal Trade Commission verliest haar rechtszaak tegen Meta om te bewerkstelligen dat Instagram en WhatsApp worden afgestoten wegens te grote machtsvorming. Dat komt Washington nu heel goed uit nu regime-Trump de machtsvorming van Big Tech stimuleert, maar bij aanvang van de zaak zette de toezichthouder op concurrentie hoog in om Meta een kopje kleiner te maken.

Het vonnis van de rechtbank in Washington stelt dat de FTC faalt in het bewijs dat Meta’s macht met sociale media tot monopolisering leidt. De FTC keurde die overnames van Instagram en WhatsApp destijds goed, en dat was juist volgens de rechter. De apps waren nog klein en de overname niet bedoeld om de markt naar zijn hand te zetten, maar later zou blijken dat Meta de overnames deed om potentiële concurrerende apps uit te schakelen.

Echter, inmiddels is vooral TikTok een grote concurrent geworden terwijl de positie van YouTube eveneens is versterkt. Adverteerders hebben dus keuze genoeg volgens de rechter.

*) Beeld: Zonsondergang 21 november 2021 - Peter O.