Immers, hij was streng katholiek, dus behept met een nogal dubbele, of beter gezegd, vloeibare moraal. Immers, katholieken kunnen biechten en zijn dan van hun zonden verlost. Die seksblaadjes mochten ons broers wel onder ogen komen. We vonden ze veelal verstopt in andere oude tijdschriften en kranten die we ophaalden, want geen van de buren in de straten rondom de onze, waar we aanbelden om naar de oude kranten te vragen, liep met de lust te koop.
Bij het opruimen van de zolder na m’n vaders dood vond ik zelfs een stapeltje blaadjes die hij kennelijk stiekem uit de oude kranten had gevist. Teneinde ze zelf op zijn gemak te kunnen bekijken. Tjonge, wat een onschuldig gedoe in vergelijking met wat je online tegenwoordig onder ogen komt als je even niet oplet.
Vaderlief had voor het verzamelen van het oud papier een kar laten timmeren en we sloegen de waren op naast het kolenhok in het schuurtje. Als de stapel zo groot was om een kofferbak – en achterbank - van ons Lelijk Eendje te vullen, reden we naar de oud-papierverwerker De Pauw (geschiedenis) in de Spaanse Polder om papier te storten en de paar gulden te innen.
Internet bracht ‘rotzooi’
Diezelfde vader kwam een keer boos thuis van een vergadering van het schoolbestuur, want er was geopperd om in de zesde klas (nu groep 8 van de Basisschool) seksuele voorlichting te gaan geven. Dat was een brug te ver voor de goede man.
Sprong naar dertig jaar later, zo rond 2000 toen we voor mijn moeder een internetaansluiting aanvroegen. De bezorgde doos van KPN was echter nergens meer vindbaar toen ik het modem wilde aansluiten. “Die rotzooi komt er hier niet in”, brieste mijn inmiddels 70-jarige vader.
En die ‘rotzooi’ behelsde porno. Dat had hij gelezen in het Algemeen Dagblad. Hoe hij dus aankeek tegen mijn werk bij Planet Internet, waarvoor ik een keer een prijs kreeg van datzelfde AD en met een foto in de krant stond, wist ik ook direct. Nu publiceerde Plasnet weliswaar een succesvolle Seks Planet, maar daarmee had ik weinig van doen. Wel schreef ik soms een berichtje met “seks’ in de kop en dat leverde dan tien keer zoveel als het normale aantal kliks op.
Afsluiten of opvoeden?
Dus ja, wederom speelt de discussie over een leeftijdsgrens met een verbod dan wel vrijlaten en begeleiden. We zagen verschillende inzichten in de recente discussie over leeftijdsgrenzen voor gebruik van mobiel door jongeren, en de toegang tot sociale media.
De tegenstelling stond deze week in artikelen en reportages over de introductie van een test met leeftijdsverificatie via een app voor toegang tot pornosites om te voorkomen dat minderjarigen toegang krijgen. Frankrijk, Denemarken, Italië, Spanje en Griekenland gaan ermee aan de slag.
Hanneke de Graaf, onderzoeker bij expertisecentrum Rutgers, was hierover negatief in Trouw: “… je loopt de kans porno hiermee in de taboesfeer te drukken. Dat maakt het lastiger om er gesprekken over te voeren, terwijl dat juist belangrijk is. Denk aan de onrealistische beelden van het lichaam. Zoals grote penissen, waardoor jongens kunnen denken dat hun penis te klein is.”
Dus een verbod kan de opvoeding in de seksuele gezondheid van jongeren dwarsbomen. Bovendien, zegt De Graaf, vergroot een verbod de kansen dat jongeren andere wegen bewandelen om hun nieuwsgierigheid en lusten te bevredigen, met meer risico op confrontatie met porno met kinderen en geweld.
Ruzie minister en pornobaas
De Digital Services Act schrijft voor dat minderjarigen verstoken moeten blijven van 'schadelijke inhoud'. Begin mei 2024 schreef Netkwesties hierover: Grote pornosites moeten leeftijd bezoekers checken, maar doen dat niet. Toen waren de overtredingen al evident, maar eind mei 2025 kondigde de Europese Commissie eerst nog onderzoek aan naar Technius (Stripchat), Aylo Freesites (Pornhub e.a.), WebGroup Czech Republic (Xvideos en XNXX).
Zo veel geduld had de Franse regering niet en voerde verplichte leeftijdsverificatie voor websites in, met een verbod om minderjarigen toegang te bieden. Immers, dat kon op grond van de SREN-wet (Sécurité et Régulation de l'Espace Numérique - Veiligheid en regulering van de digitale ruimte). Die behelst onder meer de plicht voor platforms om illegale inhoud snel te verwijderen en om minderjarigen te beschermen. Media-autoriteit Arcom houdt toezicht. (Nederland ontbeert zo’n brede toezichthouder en is mede daarom zo laks in media-toezicht.)
De leeftijdsverificatie veroorzaakte ruzie. Aylo, exploitant van YouPorn, Pornhub en RedTube, liet in het geheel geen van de 10 miljoen Franse pornokijkers meer toe. Aylo stelde dat Frankrijk de pornogenieters stigmatiseert “Pleur dan lekker op”, zei de Franse minister voor Digital Zaken Clara Chappaz, op z’n Rutte’s gezegd. “Bescherming van onze kinderen heeft niets van doen met de vrije consumptie voor volwassenen.”
Europese app
Van stigmatiseren van volwassen bezoekers van pornosites was volgens Aylo sprake omdat de leeftijd moet worden gecontroleerd met behulp van een identiteitsbewijs. Dit is een aantasting van de privacy van alle bezoekers.Nu is er een uitweg, een app die wel de leeftijd checkt, zonder verdere gegevens over te dragen. Dat ziet er ingewikkeld uit, maar komt neer op de volgende vier stappen:
Dus ook volwassenen die naar porno willen gluren moeten de app gebruiken. Die is gemaakt door het Zweedse Scytáles AB en het Duitse T-Systems. Zij wonnen de Europese tender. Bart Jacobs van Radboud Universiteit ontwikkelde met een groep technici zelf een app om leeftijden door te geven zonder identiteit prijs te geven. Dat is Yivy (demonstratie). Jacobs: “De EU-aanbesteding was te bureaucratisch voor ons. Brussel heeft een tijdelijke optie gekozen, want op termijn moet dit via elke erkende ID-wallet kunnen. Daar gaat Yivi zich voor kwalificeren.”
De EU wil de digitale identiteit wallets eind 2026 volledig invoeren.
Spanning om privacy
Privacy-organisatie EFF heeft moeite met verificatie. De vraag is steeds of het middel erger is dan de kwaal. Bits of Freedom vindt het goed dat anoniem de leeftijd wordt geverifieerd, maar is waakzaam: “Nu gaat het over porno, maar stel dat een verbod als dit wordt doorgezet naar andere online-inhoud, zoals sociale media. Als we ervan uitgaan dat technologie oplossingen biedt voor al onze digitale problemen, lopen we het risico om de kern van het probleem te missen.”
Of de verificatie effectief is, moet de test uitwijzen. De Franse blokkade door Aylo leidde tot een ruime verzesvoudiging van gebruik van VPN’s om via ‘buitenlandse’ IP-adressen en niet te traceren locaties van gebruikers toch toegang te krijgen. Dit kunnen jongeren ook doen. De Franse minister Chappaz antwoordde dat dit niets afdoet aan de wettelijke plicht.
Het verbieden van VPN’s gaat vooralsnog een stap te ver, want is een soort van privacyrecht geworden. Echter, dreiging is er wel, zeker nadat Amerikanen massaal via een VPN probeerden om toegang tot TikTok te behouden toen de regering de toegang blokkeerde. Dat werkte overigens via mobiel niet omdat providers de toegang blokkeerden.
*) Beeld: schilderij Robin Akkerman in Leiden, bij Schilderfestival Noordwijk 2025