“Deugneuzen” is een goed klinkend scheldwoord, maar inhoudelijk relevant: kiezen voor moraal. Een aantal vertrekkers van X lieten zich nogal voorstaan op morele redenen, zoals (linkse) redacties van Trouw, Volkskrant, Guardian en NRC en journalistensite Villamedia. Op Bluesky zouden ze zich bevrijden van het riool en van de nare eigenaar van X en het gebrek aan moderatie. Individuele redacteuren twijfelden, de ene ging mee, de ander bleef op X, velen probeerden een combinatie.

Publieke omroep NOS/NPO zou zelfs een verkenning uitvoeren - nooit meer iets van vernomen - en stopte in 2024 met twitteren enbehield het account. BNNVara kan ook zo terugkomen na bijna twee jaar X-stilte, idem dito voor KRO-NCRV dat met tromgeroffel vertrok naar Bluesky. De NOS twittert nog fanatiek.

Zelfs prominente rechtse Twitteraar Arthur van Amerongen leek X te verlaten. Zo schreef hij op 1 december 2024: “Dit is mijn laatste tweet. Ik heb geen zin meer in bedreigingen en laster. Zolang X mijn democratische wetten niet respecteert en handhaaft is dit slechts een extreemrechts prikbord, gerund door een enge gek.” Echter, het was een grap: hij kopieerde de laatste tweet van Sander Schimmelpenninck van 20 november 2023, Volkskrant-columnist, de strijder tegen dom-rechts.

Op Netkwesties riep Hugo Vijver de overheid op om als de wiedeweerga X te verlaten. Voor mij was de grens: blijft de vrijheid van meningsuiting gegarandeerd, of speelt Musk vals met het algoritme? Zolang je de instelling van je X-account op ‘Following’ zet (uitingen van degenen die jij volgt) en niet op ‘For You’ (keuze van Twitter) is het risico daarop minder. Je kunt tenslotte wijze mensen volgen boven de amusante meningmannetjes.

Gerede twijfel

Natuurlijk, ik twijfelde ook, zoals altijd weer, zoals bijvoorbeeld met dit artikel van november 2023: “Douglas Rushkoff en Sander Schimmelpenninck over Twitter - Geen medium voor verrijking en om tot een mooi vergelijk te komen”.  Want ja, de woorden van Douglas Rushkoff gaan er bij mij in als het spreekwoordelijke woord Gods in een ouderling.

In navolging stelde ik: “De uitingen die niet strafbaar zijn vormen het probleem van Twitter: gebrek aan fatsoens- en omgangsvormen, om nog niet te spreken van de oeverloze gelijkhebberij van bekendheden, die dwars tegen alle waarden van een mooie discussie ingaat. Het zo veel mogelijk op scherp zetten van debatten met vasthouden aan eigen gelijk vormen de kenmerken van X.

Columnisten als Schimmelpenninck behandelen zelden of nooit hun ongelijk, niet in hun primaire media noch op X. Terwijl het doel van debat volgens mij juist het zoeken is, de ambivalentie, de twijfel, het mogelijk ongelijk, de hogere intelligentie van anderen die jou op een mooier pad zetten. Zoals dit weekend fenomenaal verwoord in het prachtige vraaggesprek van Michael Persson met de Joodse schrijver en grootse levenskunstenaar Etgar Keret.”

Mijn gepinde tweet, van maart 2024, luidt: “Dat @geertwilderspvv geen premier wordt, vind ik winst voor het dunne laagje beschaving dat nog resteert. Ik ga dus door met twitteren, waar mogelijk positief, om de te hoge zuurgraad van de uitingen op X wat in balans te helpen brengen.”

Maar in het profiel: “slowly moving towards @2peter.bsky.social”. Dat laatste haal ik spoedig weg. Immers, boeiend werd het er zelden. In feite was er verlies aan aandacht op zowel Twitter en Bluesky, reden genoeg wellicht om met beide te stoppen. Wel zo rustig. Maar als creatieve maker zonder uitgever is eigen promotie van artikelen noodzakelijk. LinkedIn (van Microsoft) werd belangrijker. Discussies zijn er zinniger, domweg vanwege meer ruimte en (iets) minder haast. X hoort er nog bij, maar doet niet veel meer momenteel. Ofschoon er bedreigingen genoeg zijn om er weg te blijven, zoals de opmars van AI-uitingen die reposts krijgen, en bedenkelijke aanbevelingen van X..

Dalende cijfers Bluesky

Opgericht in 2021 groeide Bluesky (Wikipedia) gestaag, met een groeispurt eind 2024. Veel voormalige  gebruikers van X waagden de overstap. Bluesky deed het fantastisch dankzij de steun van Elon Musk aan de verkiezingscampagne van Donald Trump, zowel financieel als via X met de 200 miljoen volgers van Musk zelf.

De groeicijfers van Bluesky bleven na de verkiezingen van november 2024 indrukwekkend, van 15 tot 33 miljoen gebruikers in maart 2025. Het aantal dagelijks gebruikers van Bluesky steeg met 2,5 miljoen per dag, op X daalde die met 2,5 miljoen. En ruim 60 procent van de Bluesky-gebruikers was jonger dan 35 jaar (en bijna 40 procent vrouw, net als op X).

Echter, het aantal bezoeken aan Bluesky daalde scherp van 184 miljoen in april 2025 tot 168 miljoen in mei 2025. Met het dagelijkse aantal berichten gaat het al langer bergafwaarts, van 1,5 miljoen per dag eind 2024 naar nu 700.000. In dezelfde periode daalde het aantal ‘likes’ van 2,7 miljoen naar 1,5 miljoen. Twitter is 80 keer groter.

Intelligente vriend en scepticus Michiel Buitelaar gooit het op de Wet van Metcalfe: de noodzakelijke exponentiële groei van een nieuw medium versus de schier onmogelijke directe exponentiële afname van een bestaand groot netwerk. Ik werp daar graag tegenin dat we Hyves ook massaal vervingen door Facebook, en de gigantische groei van TikTok zich evenmin door een wet liet tegenhouden, noch die van de VS of China noch die van Metcalfe.

De Nederlandse onderzoeker van sociale mediatrends Newcom zag in Bluesky een goed alternatief voor X, al kwam het niet prominent voor in het sociale media rapport van januari 2025. Overigens, met minder dan 1,5 miljoen gebruikers in Nederland voor X en Bluesky samen is de omvang gering, want vooral ouderen gebruiken het c.q. zijn eraan verslaafd.

Kortom, nuchtere mensen als Erwin Blom en al die rechtse twitteraars, maar ook Maarten Keulemans van de Volkskrant krijgen vooralsnog gelijk: X verruilen voor Bluesky is mislukt. Maarten kondigde op Netkwesties al begin februari aan X te verkiezen, want hij vindt Bluesky een zelfvoldane bubbel. En rechts is de wetenschapsredacteur niet te noemen. Dan had hij het nog niet over gebrekkige functionaliteit tegenover X.

Dus, best deugneuzen, keer terug naar X, we missen jullie! (Ook al kun je de tijd beter aan kinderen en boeken besteden…). En bedenk: zolang druiloor Elon Musk ons in zijn huiskamer uitnodigt om hem onwelgevallige meningen te kunnen blijven spuien, is de vrijheid van meningsuiting gediend…

*) Beeld: Bluesky-directeur Jay Graber tijdens SXSW in maart 2025 (YouTube)